9.Sınıf Nükleik Asitler Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru 1. 836
Bir laboratuvarda DNA ve RNA molekülleri üzerine çalışan araştırmacılar, bu iki nükleik asitin baz saylarını karşılaştırıyorlar. DNA molekülünde pürin ve pirimidin baz sayılarının eşit miktarda olduğu ve RNA örneğinde ise bu eşitliğin bulunmadığını fark ediyorlar.
1. Pürin ve pirimidin baz sayısının eşit olması DNA'nın hangi özelliğine bağlıdır?
2. Pürin ve pirimidin baz sayısının eşit olmaması RNA'nın hangi özelliğinden dolayıdır?
Cevap İçin Tıklayınız...
1. DNA’da pürin ve pirimidin baz sayısının eşit olması
DNA çift zincirli bir yapıya sahiptir. Adenin (A) daima Timin (T) ile, Guanin (G) daima Sitozin (C) ile eşleşir. Yani A = T ve G = C kuralı (Chargaff kuralı) geçerlidir. 👉 Bu yüzden DNA’da pürin (A, G) sayısı = pirimidin (T, C) sayısıdır.
2. RNA’da pürin ve pirimidin baz sayısının eşit olmaması
RNA tek zincirli bir yapıya sahiptir. Bu nedenle bazlar arasında zorunlu bir eşleşme yoktur. A, U, G, C bazlarının miktarları eşit olmak zorunda değildir. 👉 Bu yüzden RNA’da pürin ve pirimidin sayısı arasında denklik bulunmaz.
✅ Sonuç: DNA’da eşitlik → Çift zincirli yapısından ve baz eşleşme kuralından kaynaklanır. RNA’da eşitlik olmaması → Tek zincirli yapısından dolayıdır.
Soru 2. 733
Bir biyoloji öğrencisi laboratuvarda aynı nükleotit sayısına sahip iki farklı DNA molekülünü ısıtarak denatürasyon (çözülme) sıcaklıklarını karşılaştırıyor. Birinci DNA 85°C'de, ikinci DNA 92°C'de çözülüyor.
Buna göre hangi DNA molekülünün G-C baz çifti oranı daha yüksektir?
Cevap İçin Tıklayınız...
DNA’da A-T arasında 2 hidrojen bağı, G-C arasında ise 3 hidrojen bağı bulunur.
Bu yüzden G-C oranı fazla olan DNA, daha yüksek sıcaklıklarda denatüre olur (çünkü bağları koparmak daha zordur).
👉 Verilen bilgilere göre: Birinci DNA → 85 °C’de çözülüyor. İkinci DNA → 92 °C’de çözülüyor (daha yüksek sıcaklık).
✅ Sonuç: 92 °C’de denatüre olan ikinci DNA molekülünün G-C baz çifti oranı daha yüksektir.
Soru 3. 960
Aşağıda DNA ve RNA moleküllerine ait bilgi kartları verilmiştir.
Kartlardan birinde hatalı olarak verilmiş bilgiyi tespit ederek, bu bilginin neden yanlış olduğunu gerekçesiyle açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
DNA Kartı: Çift sarmal yapıdadır. ✅ Genetik bilginin uzun süreli depolanmasında görevlidir. ✅ Bazları: A, T, G, C ✅ Şekeri deoksiriboz ✅ “Yapısındaki toplam pürin sayısı toplam pirimidin sayısına eşittir.” → ✅ DNA için doğrudur çünkü A=T ve G≡C kuralı (Chargaff kuralı) geçerlidir.
RNA Kartı: Tek zincirli sarmal yapıdadır. ✅ Genetik bilginin aktarılması ve protein sentezinde görev yapar. ✅ Bazları: A, U, G, C ✅ Şekeri riboz ✅ “Yapısındaki toplam pürin sayısı toplam pirimidin sayısına eşittir.” ❌ Yanlış bilgi.
❌ Hatalı Bilgi ve Gerekçe: Hatalı olan: RNA kartında yazan “Yapısındaki toplam pürin sayısı toplam pirimidin sayısına eşittir.” ifadesi.
Neden yanlış?: RNA tek zincirlidir, baz eşleşmesi kuralı (A=U, G≡C) her zaman geçerli değildir. Bu yüzden pürin (A, G) ve pirimidin (U, C) sayıları birbirine eşit olmak zorunda değildir. Bu kural yalnızca çift zincirli DNA için geçerlidir.
✅ Doğru Hali: “RNA’da pürin ve pirimidin bazlarının sayısı eşit olmak zorunda değildir.”
👉 Özet: Hatalı bilgi RNA kartındaki son maddedir; çünkü RNA tek zincirli olduğundan baz sayıları arasında DNA’daki gibi eşitlik kuralı yoktur.