Cevap: E

Bu soruda, aşırı tuzlu yiyeceklerin tüketilmesiyle birlikte vücutta homeostazinin (iç denge) nasıl sağlandığı adım adım soruluyor. Süreci dikkatli takip edelim:

🔄 Sıralı Olaylar Zinciri:

✅ 1. V → Kanın ozmotik basıncının artması; Aşırı tuz alındığında, kan plazmasındaki sodyum artar → ozmotik basınç yükselir

✅ 2. III → Hipotalamustaki ozmoreseptörlerin uyarılması; Kanın ozmotik basıncındaki artışı, hipotalamustaki ozmoreseptörler algılar

✅ 3. IV → Hipofizin arka lobundan ADH (vazopressin) salınması; Ozmoreseptörler bu durumu algılayınca ADH salgısı artırılır. ADH → suyun geri emilimini artırır

✅ 4. I → Distal tüplerin ve toplama kanallarının uyarılması; ADH bu yapıları etkileyerek su geçirgenliğini artırır

✅ 5. II → Suyun geri emiliminin artması; Sonuç olarak su geri emilir → kan yoğunluğu normale döner

✅ Doğru sıralama: V → III → IV → I → II Doğru cevap: E şıkkı

Cevap: D

🔬 Üre'nin Vücutta İzlediği Yol: Üre, karaciğerde protein yıkımı sonucu oluşur ve kan yoluyla böbreklere taşınarak idrarla atılır. Ancak bu yolculukta bazı temel duraklar vardır.

📍 Adım Adım Takip Edelim:

1. Üre karaciğerde üretilir.

2. Karaciğerdeki kan, karaciğer toplardamarı ile kalbe taşınır.

3. Bu kan, önce kalbin sağ kulakçığına, sonra sağ karıncığa geçer ve akciğere gönderilir.

4. Akciğerde gaz değişimi olur → Kan temizlenir.

5. Kan, akciğerlerden sol kulakçığa, sonra sol karıncığa gelir ve buradan vücuda pompalanır.

6. Böbreğe gelen kan içindeki üre, süzülerek nefronlara geçer → idrarla atılır.

Şimdi şıkları inceleyelim:

A) Bağırsak ve Böbrek ❌ → Bağırsakla doğrudan ilgisi yok.

B) Beyin ve Kalp ❌ → Beyin bu süreçte yer almaz.

C) Bağırsak, Böbrek ve Akciğer ❌ → Yine bağırsak gereksiz.

D) Kalp, Böbrek ve Akciğer ✅ → Üre'nin dolaşımdaki zorunlu duraklarıdır.

E) Beyin, Kalp, Böbrek ve Akciğer ❌ → Beyin dolaşıma girmez, üre taşımaz.

Cevap: E

Verilen görsel, bir nefronun yapısını gösteriyor. Nefron, böbrekte idrar oluşumunun gerçekleştiği temel birimdir.

???? Numaraların Yapısal Karşılıkları:

???? Seçeneklerin Analizi:

✅ A. “Glomerulustaki kan sıvısı, I numaralı kısma doğru tek yönlü süzülür.” Doğru. Yüksek kan basıncı ile süzülme Bowman kapsülüne doğrudur.

✅ B. “II numaralı kısımda glikozun geri emilimi gerçekleşir.” Doğru. Proksimal tübülde glikoz tamamen geri emilir.

✅ C. “II ve IV numaralı kısımlarda NaCl geri emilir.” Doğru. Proksimal ve distal tübüllerde sodyum geri emilir.

✅ D. “III ve V numaralı kısımlardan H₂O geçişi pasif taşıma ile gerçekleşir.” Doğru. Henle kulpunun iniş kolunda ve toplama kanalında su osmozla geri emilir (pasif).

❌ E. “V numaralı kısımda kreatinin molekülünün tamamı geri emilir.” Yanlış. Kreatinin, süzülür ama neredeyse hiç geri emilmez, bu yüzden idrarla atılır. Bu madde böbrek fonksiyon testlerinde kullanılır çünkü vücutta sabit bir hızla üretilir ve geri emilmez.

✅ Doğru Cevap: E (Yanlış olan ifade)

İstersen bu yapının boşaltım bozukluklarıyla ilişkili klinik örneklerine dair bir soru daha oluşturabilirim. Hazırlamamı ister misin?

Cevap: E

→ Bu soru, insan üriner sistemi hakkında bilgi ve uygulama becerisi gerektirir. Soruda, I numaralı yapı olarak böbreklerin glomerülleri (böbrek kılcal damarları), II numaralı yapı olarak da idrarı depolayan mesane gösterilmiştir.

→ I numaralı yapıda kanın süzülmesi sonucu oluşan ilk idrar, yani glomerüler filtrat bulunur. Bu filtratta, kan plazmasında bulunan maddelerin çoğu (örneğin glikoz, amino asitler, su, mineraller, üre, ürik asit, kreatinin) bulunur. Ancak kan hücreleri ve büyük proteinler bu filtrata geçemez.

→ II numaralı yapıda ise son idrar bulunur. Bu idrarda, böbrek tübüllerinde geri emilimi tamamlanmış maddeler ve atılacak maddeler bulunur.

→ Glikoz ve amino asitler gibi maddelerin geri emilimi tamamlandığı için bu maddeler idrarda bulunmaz. Ancak, su, mineraller, üre, ürik asit, kreatinin gibi maddelerin bir kısmı idrarda bulunabilir.

→ Bu bilgilere dayanarak, seçeneklerden E şıkkı yanlıştır. Çünkü, I numaralı yapıda bulunmayan bir madde, özellikle kan hücreleri ve büyük proteinler, II numaralı yapıda da bulunmaz.

→ Ancak, I numaralı yapıda bulunan bir madde, örneğin glikoz, II numaralı yapıda bulunmayabilir. Çünkü bu madde, böbrek tübüllerinde geri emilir ve idrara geçmez. Bu nedenle, I numaralı yapıda bulunan bir maddenin II numaralı yapıda bulunup bulunmayacağı, maddenin ne olduğuna ve böbreklerin bu maddeyi nasıl işlediğine bağlıdır.

Cevap: C

Cevap: B

Cevap: C

Cevap: E

Cevap: A

Cevap: E

Bu soru, böbrek fizyolojisi konusuna ait bir bilgi sorusudur. Lise düzeyinde öğrencilerden, nefronun yapılarını ve her yapıdaki işlevleri bilmeleri beklenir.

📘 Kısa Bilgi: Bowman kapsülü, glomerulustan süzüntüyü ilk alan yapıdır. Bu süzüntüye su, glikoz, tuzlar, aminoasitler ve üre geçebilir. Ancak plazma proteinleri (örneğin albumin) büyük moleküller olduklarından süzüntüye geçemez.

🔍 Şık Analizi:

A) Toplama kanalında üre yoğunluğunun artırılması: ADH etkisiyle su geri emildiğinden üre yoğunluğu artar → ✅

B) Suyun ozmosla geri emilmesi: Proksimal tüp ve Henle kulpu gibi bölgelerde su osmozla emilir → ✅

C) Hidrojen iyonlarının aktif taşınma ile distal tübüle salgılanması: Kanın pH dengesini sağlamak için H⁺ aktif taşımayla distal tüpe verilir → ✅

D) Sodyum iyonlarının aktif taşınma ile geri emilmesi: Na⁺ iyonları özellikle proksimal tüpte aktif taşımayla geri emilir → ✅

E) Plazma proteinlerinin Bowman kapsülü içerisine geçmesi: Bu proteinler büyük moleküller olduğu için normalde glomerulustan geçemezler → ❌ Hatalıdır. Çünkü bu olay sağlıklı bir nefronda gerçekleşmez. Eğer geçerse, bu böbrek filtrasyon bariyerinde hasar olduğunu gösterir.