Biyoloji Hikayesi Duyuruları  |  Geçmiş Yıllarda Çıkmış Sorulara Konu İçerisinden Ulaşabilirsiniz.  |  9. 10. 11. ve 12.Sınıf Biyoloji Dersi 1.Dönem 2.Yazılı Açık Uçlu Yazılı Hazırlık Soru Örnekleri Dokümanlar Sayfasına Yüklenmiştir.  |  Tüm Sınıfların 1.Dönem 2.Ortak Yazılı Senaryoya Uygun Örnek Soruları MEB Tarafından Yayınlanmıştır. Konu içerisinden, Çalışma Sorularından, Soru Bankasından veya Dokümanlar sayfasından ulaşabilirsiniz.  |  Maarif Modeli Temaları İçerisinde Bulunan Karekod Belgelerinin Çözümlenmiş Örneklerine Dokümanlar Sayfasından Ulaşabilirsiniz.  |  Soru Bankası Sayfamızdan Konular Bazında Oluşturacağınız Çoktan Seçmeli Testlerle Kendinizi Sınavlara Hazırlayabileceksiniz.  |  Ders Kitabında Bulunan Ölçme ve Değerlendirmeler ile Yönergelerin Çözümlerine Konuların İçerisinden Ulaşabilirsiniz.  |  Sitemizdeki Konular Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Müfredatına ve Öğrenme Çıktılarına Uygun Olarak Hazırlanmıştır.  | 
11.Sınıf Dolaşım Sisteminin Yapı, Görev ve İşleyişi Konusuna Ait Çıkmış Soruları
11.Sınıf Dolaşım Sisteminin Yapı, Görev ve İşleyişi Konusuna Ait Çıkmış Soruları
Soru 1. 1474
(MEBİ 02.04.2025 AYT Deneme Sınavı)

Aort atardamarındaki işaretli amonyak molekülünün, üre şeklinde idrar bileşimine en kısa yoldan katılması sürecinde aşağıdaki damarların hangisinden geçmesi beklenmez?

A. Karaciğer toplardamarı
B. Karaciğer atardamarı
C. Alt ana toplardamarı
D. Akciğer atardamarı
E. Böbrek toplardamarı

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: E

Bu soruda, aort atardamarındaki amonyak molekülünün, üreye dönüştürülüp idrarla atılana kadar izlediği en kısa dolaşım yolunu bilmemiz gerekiyor. Bu süreçte özellikle karaciğer (üre sentezi) ve böbrekler (üre atılımı) kritik organlardır.

🔄 Amonyağın Üreye Dönüşme ve Atılma Süreci:

1. Aort atardamarı → Vücut dokularına oksijenli kan gönderir.

2. Karaciğer atardamarı ve kapı toplardamarı üzerinden karaciğere ulaşan kan, burada üre döngüsü ile amonyak → üre dönüşümünü sağlar.

3. Karaciğerden çıkan kan, karaciğer toplardamarı yoluyla alt ana toplardamara dökülür.

4. Alt ana toplardamar, kanı sağ kulakçığa taşır → sonra sağ karıncık → akciğer atardamarı → akciğerler (temizlenme).

5. Temizlenen kan tekrar kalbe gelir → sol kulakçık → sol karıncık → aort → böbrek atardamarı yoluyla böbreklere gider.

6. Böbrekte üre süzülerek idrara geçer ve dışarı atılır.

Şimdi seçenekleri değerlendirelim:

✅ A. Karaciğer toplardamarı → Karaciğerden çıkan kanın alt ana toplardamara gitmesini sağlar. → Gerekli, geçilir.

✅ B. Karaciğer atardamarı → Aorttan çıkan kanın karaciğere ulaşmasını sağlar. → Gerekli, geçilir.

✅ C. Alt ana toplardamar → Karaciğerden gelen kanın kalbe dönmesini sağlar. → Gerekli, geçilir.

✅ D. Akciğer atardamarı → Kanın kalpten akciğere gidip temizlenmesini sağlar. → Dolaylı olarak gereklidir.

❌ E. Böbrek toplardamarı Böbrekten çıkan temiz kanı taşır. → Ancak üre bu damar yoluyla atılmaz, aksine süzülerek idrara verilir. → Amonyağın üreye dönüşüp idrarla atılması sürecinde bu damar geçilmez.

Sonuç: Amonyağın üre olup idrarla atılmasında böbrek toplardamarı görev almazDoğru cevap: E şıkkı

Soru 2. 1209
(MEBİ 03.03.2025 AYT Deneme Sınavı)

Toplardamardaki kanın hareket etmesinde

I. Kulakçıkların gevşemesi ile oluşan emme kuvveti,

II. Damar yapısında bulunan düz kasların kasılması,

III. Kalbin üst bölgesinden gelen kan için yer çekimi etkisi

Faktörlerinden hangileri etkilidir?

A. Yalnız I
B. I ve II
C. I ve III
D. II ve III
E. I, II ve III

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: E

Toplardamardaki kan, genellikle düşük basınçla ve yerçekimine karşı hareket eder. Bu nedenle kalbe dönüşü sağlamak için çeşitli fiziksel ve fizyolojik mekanizmalar birlikte görev alır. Şimdi şıkları değerlendirelim:

I. Kulakçıkların gevşemesi ile oluşan emme kuvveti; Doğrudur. Kulakçıklar (atriyumlar) gevşediğinde (diyastol) içerideki basınç düşer ve emme kuvveti oluşur. Bu da toplardamardaki kanın kalbe çekilmesini sağlar.

II. Damar yapısında bulunan düz kasların kasılması; Doğrudur. Toplardamarların çeperinde az miktarda düz kas bulunur. Bu kaslar ritmik olarak kasılıp gevşeyerek kanın ilerlemesine yardımcı olur. Ayrıca çevredeki iskelet kaslarının kasılması da toplardamarları sıkıştırarak kanı iter.

III. Kalbin üst bölgesinden gelen kan için yer çekimi etkisi Doğrudur. Özellikle baştan ve üst ekstremitelerden gelen toplardamarlar, kalbe doğru yerçekimi yönünde akar. Bu nedenle bu bölgelerde kanın dönüşü daha kolaydır.

Sonuç: Üç ifade de doğrudur. 

Soru 3. 1422
(2018-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))

İnsandaki lenf sistemiyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A. Hücreler arasında biriken sıvıyı kan dolaşımına aktarır.
B. Lenf düğümlerinde bazı akyuvarlar üretilir.
C. Oksijenin doku hücrelerine taşınmasını sağlar.
D. Vücut savunmasında işlev görür.
E. İnce bağırsaktan emilen bazı besinlerin taşınmasında işlev görür.

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: C

Açıklama: Lenf sistemi, kan dolaşımıyla birlikte çalışan ikinci bir sıvı taşıma sistemidir. Görevleri bağışıklık savunmasından sıvı dengesine kadar uzanır. Ancak oksijen taşımak, lenf sisteminin görevi değildir.

Şıkların değerlendirmesi:

A) Hücreler arasında biriken sıvıyı kan dolaşımına aktarır. ✅ Lenf sistemi, dokular arasında sızan sıvıyı (lenfi) toplar ve tekrar toplardamar sistemine taşır.

B) Lenf düğümlerinde bazı akyuvarlar üretilir. ✅ Özellikle lenfositler (B ve T hücreleri), lenf düğümlerinde bulunur ve çoğalabilir.

C) Oksijenin doku hücrelerine taşınmasını sağlar. ❌ Yanlış. Oksijen taşıma işi kan dolaşımındaki alyuvarlar (eritrositler) tarafından yapılır, lenf sistemi bu görevi yapmaz.

D) Vücut savunmasında işlev görür. ✅ Lenfositler, antijenleri tanır, savunma hücreleri üretir. Bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır.

E) İnce bağırsaktan emilen bazı besinlerin taşınmasında işlev görür. ✅ Yağlar ve yağda çözünen vitaminler (A, D, E, K), şilomikron olarak lenf kılcallarıyla taşınır.

Sonuç: 🔴 C şıkkı yanlıştır, çünkü lenf sistemi oksijen taşımaz. ✅ Doğru cevap: C

Soru 4. 860
(2019-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))

Aşağıda, bir insanın dolaşım sisteminde yer alan bazı damarlar ve kalbin kısımları karışık olarak verilmiştir.

1. Sağ kulakçık

2. Akciğer atardamarı

3. Sağ karıncık

4. Akciğer toplardamarı

5. Aort atardamarı 

6. Sol karıncık

7. Sol kulakçık

Buna göre, üst ana toplardamar içinde bulunan işaretli bir alyuvarın yukarıdaki yapılardan geçme sırası aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A. 7 - 6 - 2 - 4 - 3 - 1 - 5
B. 7 - 6 - 4 - 2 - 5 - 3 - 1
C. 1 - 3 - 4 - 2 - 6 - 7 - 5
D. 1 - 3 - 2 - 4 - 7 - 6 - 5
E. 7 - 6 - 4 - 2 - 1 - 3 - 5

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: D

1. Sorunun Konusu: İnsanlarda Büyük ve Küçük Kan Dolaşımı Bu soru, dolaşım sisteminde alyuvarların (eritrositlerin) izlediği yolu test eder. Özellikle kalbin bölümleri ve damarlar arasındaki doğru sıralamayı bilmek gerekir.

2. Sorunun Türü: Olay sıralama / Bilgiyi modele dönüştürme Verilen damar ve kalp kısımlarının, bir alyuvarın dolaşım sırasına göre sıralanmasını isteyen kronolojik bilgi sorusudur.

3. Şıkların Analizi (Doğru Cevaba Odaklı):

Üst ana toplardamar (vena cava superior), vücuttan gelen kirli kanı sağ kulakçığa (1) getirir. Buradan alyuvarların izlediği yol:

  1. Sağ kulakçık (1)

  2. Sağ karıncık (3)

  3. Akciğer atardamarı (2)

  4. Akciğer (burada oksijenlenir, fakat doğrudan soruda yer almıyor)

  5. Akciğer toplardamarı (4)

  6. Sol kulakçık (7)

  7. Sol karıncık (6)

  8. Aort atardamarı (5)
    (Alyuvar tekrar vücuda ve ardından tekrar toplardamardan geri döner.)

???? Şık D kontrol edelim:
1 - 3 - 2 - 4 - 7 - 6 - 5
Bu sıralama, dolaşım sistemindeki gerçek biyolojik yolculukla birebir örtüşür.

Soru 5. 5339
(2021-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))

Aşağıdaki durumların hangisinde insan kalbinin atış hızında düşüş olması beklenir?

A. Kandaki adrenalin hormonu seviyesi arttığında
B. Kandaki karbondioksit miktarı arttığında
C. Kandaki tiroksin hormonu seviyesi arttığında
D. Vücut sıcaklığı arttığında
E. Kalbe etki eden asetilkolin miktarı arttığında

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: E

- Bu soru, insan vücudunun farklı durumlarda kalp atış hızını nasıl etkilediği hakkında bilgiyi ölçer. A, B, C ve D şıklarında bahsi geçen durumlar, genellikle kalp atış hızını artırır.

- Örneğin, adrenalin ve tiroksin hormonlarının seviyesi arttığında, bu hormonlar kalp atış hızını hızlandırır. Karbondioksit seviyesi arttığında, vücut daha fazla oksijen ihtiyacı olduğunu hisseder ve bu da kalp atış hızının artmasına neden olur. Aynı şekilde, vücut ısısı arttığında, metabolizma hızı artar ve bu da kalp atış hızını artırır.

- Ancak, E şıkkında bahsi geçen asetilkolin, kalp atış hızını yavaşlatan bir nörotransmitterdir. Bu nedenle, asetilkolin miktarı arttığında, kalp atış hızı düşer. Bu yüzden E şıkkı doğru cevaptır.

Soru 6. 5171
(2023-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))

İnsanda dokulardan kana geçen karbon dioksit ile ilgili,

I. Kan plazmasında çözünmüş hâlde taşınır.

II. Alyuvarlarda karbaminohemoglobin şeklinde taşınır.

III. Hemoglobine bağlı bikarbonat iyonları (HCO3-) şeklinde taşınır.

İfadelerinden hangileri doğrudur?

A. Yalnız I
B. Yalnız III
C. I ve II
D. II ve III
E. I, ll ve III

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: C

Soru 7. 5737
(2023-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))

İnsan dolaşım sisteminde yer alan damarlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A. Atardamarlarda kan basıncı diğer damarlardakine göre daha yüksektir.
B. Toplardamarlardaki kan akış hızı, kılcal damarlardakinden daha yüksektir.
C. Damar çeşitleri arasında en fazla toplam yüzey alanına kılcal damarlar sahiptir.
D. Toplardamarların damar çapı atardamarlarınkinden daha büyüktür.
E. Kılcal damarların duvarında bağ doku, kas doku ve endotel bulunur.

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: E

Soru 8. 5326
(2024-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))

İnsanda bulunan hemoglobinle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A. Hemoglobinin yapısında demir atomu vardır.
B. Düşük pH, hemoglobinin oksijene karşı ilgisini azaltarak Bohr etkisine neden olur.
C. Hemoglobin; kandaki karbon dioksit moleküllerini bağlayıp taşıyabilir.
D. Hemoglobinin üretimindeki artış, kanın oksijen taşıma kapasitesini artırır.
E. Yüksek kesimlerde yaşayan insanlarda hemoglobin miktarı görece daha düşüktür.

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: E

Soru 9. 5420
(2024-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))

Sağlıklı bir insanda kılcal damarlar ve doku sıvısı arasında gerçekleşen madde alışverişiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A. Glikoz ve amino asitler ile birlikte alyuvarlar da doku sıvısına geçer.
B. Kılcal damarın atardamar ucundaki kan basıncı, toplardamar ucundaki kan basıncından düşüktür.
C. Kılcal damarların atardamar ucundan toplardamar ucuna gidildikçe osmotik basınç düşer.
D. Kılcal damarların atardamar ucundan doku sıvısına geçen madde miktarı, toplardamar ucunda geri kazanılan madde miktarından daha azdır.
E. Doku sıvısından kana madde geçişinde osmotik basıncın rolü vardır.

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: E

Soru 10. 5952
(MEBİ 20.01.2025 AYT Deneme Sınavı)

İşaretli karbon atomu içeren bir yağ asidinin lenf kılcal damarından emilip şilomikron hâlinde kalbin sağ kulakçığına taşınması sürecinde aşağıdaki yapıların hangisinden geçmesi beklenmez?

A. Göğüs lenf kanalı
B. Peke sarnıcı
C. Alt ana toplardamar
D. Üst ana toplardamar
E. Sol köprücük altı toplardamarı

Cevap İçin Tıklayınız...

Cevap: C

BiyolojiHikayesi

Öğrencilerimizin TYT (Temel Yeterlilik Testi) ve AYT (Alan Yeterlilik Testi) gibi sınavlara hazırlanırken kullanabilecekleri bilgileri sunuyoruz. Biyoloji konularında güçlü bir temel oluşturmak ve sınav başarınızı artırmak için doğru adrestesiniz!

Bilgilerimiz

Adres

Efeler-Aydın

Email

info@biyolojihikayesi.com

Phone

................

Bülten

© Biyoloji Hikayesi. All Rights Reserved. Designed by Biyoloji Hikayesi
Distributed By: Hamza EROL