11.Sınıf Popülasyonun Yapısı ve Dinamikleri Konusuna Ait Çıkmış Soruları
Soru 1.
1110
(MEBİ 03.03.2025 AYT Deneme Sınavı)
Alaska yakınlarındaki St. Paul Adası’nda bilimsel adı Callorhinus ursinus olan kürklü foklardan oluşan popülasyonun zaman içerisindeki değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
Bu popülasyonla ilgili
I. Popülasyon büyüklüğü taşıma kapasitesine yaklaştıkça mevcut kaynakların kullanımı sınırlanır.
II. S tipi büyüme gösteren bu popülasyon, zaman içerisinde dengeye ulaşır.
III. Popülasyonun yoğunluğu arttıkça çevresel faktörlerin sınırlayıcı etkisi giderek azalır.
İfadelerinden hangileri söylenebilir?
A. Yalnız IB. I ve II
C. I ve III
D. II ve III
E. I, II ve III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Grafikte Alaska yakınlarındaki kürklü fok popülasyonunun yıllar içindeki değişimi gösterilmiş. Eğriye baktığımızda: Başta hızlı artış (lojistik büyümenin ilk evresi), Sonra artış yavaşlıyor, En sonunda durağan bir seviyeye ulaşıyor. Bu, S tipi (lojistik) büyüme eğrisidir ve taşıma kapasitesine (K) ulaşıldığını gösterir.
Şimdi ifadeleri değerlendirelim:
✅ I. Popülasyon büyüklüğü taşıma kapasitesine yaklaştıkça mevcut kaynakların kullanımı sınırlanır. Doğru. Taşıma kapasitesi, çevrenin destekleyebileceği maksimum birey sayısıdır. Nüfus bu sınıra yaklaştıkça besin, alan, oksijen, su gibi kaynaklar sınırlanır, büyüme yavaşlar.
✅ II. S tipi büyüme gösteren bu popülasyon, zaman içerisinde dengeye ulaşır. Doğru. Grafik açıkça lojistik büyümeyi gösteriyor. Başta hızlı büyür, sonra yavaşlar, sonunda dengeye ulaşır.
❌ III. Popülasyonun yoğunluğu arttıkça çevresel faktörlerin sınırlayıcı etkisi giderek azalır. Yanlış. Tam tersi: Yoğunluk arttıkça çevresel faktörlerin (besin rekabeti, hastalık, yer kıtlığı vs.) etkisi artar. Bu nedenle büyüme yavaşlar ve dengeye ulaşılır.
✅ Sonuç: Doğru ifadeler: I ve II Doğru cevap: B şıkkı