12.Sınıf Nükleik Asitlerin Keşfi ve Önemi Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru 1.
DNA ve RNA moleküllerini aşağıda verilen özellikler açısından karşılaştırarak tabloya yazınız.
| Özellik | DNA | RNA |
| Şeker | ||
| Bazlar | ||
| Görev | ||
| Yapısı |
(MEB 1.Dönem 1.Yazılı Senaryoları Soru Örneği)
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama:
Özellik
DNA
RNA
Şeker
Deoksiriboz
Riboz
Bazlar
Adenin, Guanin, Sitozin ve Timin
Adenin, Guanin, Sitozin ve Urasil
Görev
Kalıtsal bilgiyi taşır ve bilginin yavru hücrelere aktarılmasını sağlar. Protein sentezini ve hücredeki metabolik olayları yönetir.
Protein sentezinde görevlidir. Hücredeki yaşamsal olayların yönetiminde DNA ile birlikte görev alır.
Yapısı
Çift Sarmal
Genellikle tek sarmal
Soru 2.
Aşağıda nükleik asitlerin keşif sürecine katkı sağlamış bazı bilim insanlarının çalışmaları verilmiştir.
Bu keşif süreci gerçekleşmeseydi nükleik asitlerin günümüzde bilinen özelliklerinden hangileri bilinmiyor olurdu? Yazınız.
(MEB 1.Dönem 1.Yazılı Senaryoları Soru Örneği)
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Nükleik asitlerin kimyasal yapısı, genetik bilgi aktarımı, DNA'daki baz bileşimi, DNA'nın çift sarmal bir yapıya sahip olması, DNA'nın her canlıda farklı diziye sahip olduğunu ve kendini eşleyebilmesi özellikleri bilinmiyor olacaktı.
Soru 3.
Aşağıda Griffith’in Streptococcus pneumoniae bakterileri ile yaptığı deneyin özeti verilmiştir.
Birinci aşama: Bir fareye hastalık yapmayan zararsız bakterileri enjekte etmiş ve enjeksiyon sonucunda fare yaşamaya devam etmiştir.
İkinci aşama: Bir fareye hastalık yapan zararlı bakterileri enjekte etmiş ve enjeksiyon sonucunda fare ölmüştür.
Üçüncü aşama: Hastalık yapan zararlı bakterileri ısıtarak öldürmüş ve daha sonra bir fareye enjekte etmiş. Enjeksiyon sonucunda fare yaşamaya devam etmiştir.
Dördüncü aşama: Hastalık yapan zararlı bakterileri ısıtarak öldürdükten sonra canlı hastalık yapmayan zararsız bakterilerle birlikte karıştırarak farelere enjekte etmiş ve enjeksiyon sonucu fareler ölmüştür.
Griffith deneyinin hangi önemli sonuçları ortaya çıkardığını açıklayınız.
(MEB 1.Dönem 1.Yazılı Senaryoları Soru Örneği)
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Genetik bilginin bir organizmadan diğerine aktarılabileceğini ve bu sayede organizmaların özelliklerinin değişebileceğini ortaya çıkarmıştır.
Soru 4.
Açıklama: Helikaz enzimi, DNA’nın iki ipliğini birbirinden ayırırken ATP kullanır. Bu süreç, hidrojen bağlarının yıkılmasını ve DNA ipliklerinin açılmasını sağlar. Böylece DNA, replikasyon için hazır hale gelir ve nükleotitlerin eklenmesine olanak tanır.
Soru: Helikaz enzimi, DNA replikasyonu sırasında hangi görevi üstlenir ve hangi enerji kaynağını kullanır?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Helikaz enzimi, DNA ipliklerini birbirinden ayırmak için hidrojen bağlarını yıkar ve bu işlem sırasında ATP’yi enerji kaynağı olarak kullanır.
Soru 5.
Açıklama: DNA polimeraz enzimi, DNA replikasyonu sırasında yeni nükleotitleri eski ipliklere ekleyerek yeni DNA ipliklerini sentezler. Ayrıca DNA polimeraz, DNA sentezi sırasında meydana gelen hataları onarma işlevi de görür.
Soru: DNA polimeraz enziminin replikasyon sürecindeki görevi nedir?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: DNA polimeraz enzimi, DNA replikasyonu sırasında yeni nükleotitleri eski DNA ipliklerine ekleyerek yeni ipliklerin sentezini sağlar. Ayrıca, replikasyon sırasında oluşan hataları onarır.
Soru 6.
Açıklama: DNA, yarı korunumlu bir şekilde eşlenir. Bu modelde, DNA’nın her iki ipliği ayrılır ve her biri yeni bir DNA ipliği oluşturmak için kalıp görevi yapar. Böylece yeni DNA moleküllerinden biri eski, diğeri yeni iplikten oluşur.
Soru: DNA’nın yarı korunumlu (semikonservatif) eşlenme modeli nedir?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Yarı korunumlu eşlenme modeline göre, DNA’nın her bir ipliği kalıp görevi görerek yeni bir DNA ipliği oluşturur. Böylece yeni DNA molekülü, bir eski ve bir yeni iplikten oluşur.
Soru 7.
Açıklama: DNA ligaz enzimi, kesintili sentezlenen iplikteki Okazaki parçalarını birleştirir. Bu enzim, DNA’daki fosfodiester bağlarını kurarak yeni DNA zincirlerinin kesintisiz hale gelmesini sağlar. Bu süreç sırasında ATP harcanır.
Soru: DNA ligaz enzimi ne işe yarar ve replikasyon sürecinde nasıl görev alır?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: DNA ligaz enzimi, Okazaki parçalarını fosfodiester bağlarıyla birleştirerek DNA ipliklerinin kesintisiz olmasını sağlar. Bu süreçte ATP harcanır.
Soru 8.
Açıklama: DNA’nın iki ipliği antiparalel olduğu için, ipliklerden biri kesintisiz olarak sentezlenirken, diğer iplik Okazaki parçaları adı verilen kısa DNA parçaları halinde sentezlenir. Bu parçalar daha sonra DNA ligaz enzimi ile birleştirilir.
Soru: Okazaki parçaları nedir ve DNA replikasyonunda nasıl oluşur?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Okazaki parçaları, DNA’nın kesintili sentezlenen ipliğinde oluşan kısa DNA parçalarıdır. Bu parçalar, DNA ligaz enzimi tarafından fosfodiester bağları ile birleştirilir.
Soru 9.
Açıklama: DNA replikasyonu sırasında, iki iplik açıldıkça replikasyon çatalı adı verilen bölgeler oluşur. Bu çatallar, DNA’nın açılmasını ve her iki ipliğin de kalıp olarak kullanılmasını sağlar. Replikasyon çatalı, DNA’nın her iki yönde eşlenmesini mümkün kılar.
Soru: Replikasyon çatalı nedir ve DNA replikasyonu sırasında nasıl bir rol oynar?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Replikasyon çatalı, DNA ipliklerinin açıldığı ve iki yönde eşlenmenin başladığı bölgedir. Bu çatallar sayesinde DNA’nın her iki ipliği de kalıp olarak kullanılır ve replikasyon gerçekleşir.
Soru 10.
Açıklama: DNA’nın ikili sarmal yapısındaki iki iplik, helikaz enzimi tarafından açılır. Bu enzimin etkisiyle DNA zincirlerini bir arada tutan hidrojen bağları kırılır ve iki iplik ayrılarak kalıp görevi yapmaya başlar. Bu süreç enerji gerektirir ve ATP harcanır.
Soru: DNA’nın ikili sarmal yapısı nasıl açılır ve bu süreçte hangi enzim görev alır?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: DNA’nın ikili sarmal yapısı, helikaz enzimi tarafından açılır ve hidrojen bağları yıkılır. Bu süreç sırasında ATP harcanır.