Cevap: B

Verilen posterde DNA ve RNA'ya ait bazı özellikler karşılaştırmalı olarak gösterilmiş. Şimdi tek tek seçeneklerdeki başlıkları analiz edelim:

🔍 I. Hücredeki görevi; RNA için: “Protein sentezinde görev alır” yazılmış → ✅ Doğru DNA için: “Kalıtsal özellikleri belirler” yazılmış → ✅ Doğru ✅ I. ifade doğru yerleştirilmiş.

🔍 II. Yapılarındaki pentoz çeşidi; Posterde: RNA'nın pentozu olarak "deoksiriboz" yazılmış ❌ DNA'nın pentozu olarak "riboz" yazılmış ❌ Bu durum yer değişmiş olarak gösterilmiş! 📌 Doğrusu: RNA → Riboz (OH grubu fazladır) DNA → Deoksiriboz (bir oksijen eksiktir) ❌ II. ifade yanlış yerleştirilmiş.

🔍 III. Azotlu organik baz çeşitleri; RNA için: Adenin, Guanin, Sitozin, Urasil DNA için: Adenin, Guanin, Sitozin, Timin → Posterde baz eşleşmeleri doğru gösterilmiş. ✅ III. ifade doğru yerleştirilmiş.

✅ Sonuç: I → Doğru II → Yanlış (riboz ve deoksiriboz karışmış) III → Doğru

Cevap: E

Verilen şekilde bir nükleotid yapısı numaralandırılarak gösterilmiş. Bu tür şekiller genellikle şu yapıya sahiptir:

1. Organik baz (yeşil, altıgen)

2. Glikozit bağı (organik baz ile şekeri birleştirir)

3. Beş karbonlu şeker (mavi, beşgen)

4. Fosfat grubu ile şeker arasındaki ester bağı (şekil-fosfat bağlantısı)

Şimdi verilen ifadeleri değerlendirelim:

I. 1 numaralı organik baz, DNA molekülüne özgüdür. ❌ Yanlış/kesin değil. Şekildeki organik baz (1 numaralı) sadece genel bir baz olarak verilmiş. Adenin, guanin, sitozin, timin (DNA) ya da urasil (RNA) olabilir. Hangi nükleik asit olduğu belirtilmediği için DNA’ya özgü olduğunu söyleyemeyiz.

II. 2 numaralı bağ glikozit, 4 numaralı bağ esterdir. ✅ Doğru. 2 numara: Organik baz ile şekeri bağlayan bağ glikozit bağıdır. 4 numara: Şeker ile fosfat grubunu bağlayan bağ ester bağıdır.

III. 3 numaralı molekül, nükleik asit çeşidini belirler. ✅ Doğru. 3 numaralı yapı pentoz şekerdir (riboz veya deoksiriboz). Riboz → RNA Deoksiriboz → DNA Dolayısıyla nükleik asit çeşidini belirleyen moleküldür.

Sonuç: ✅ Doğru olanlar: II ve III Cevap: E şıkkı

Cevap: E

Açıklama: Soruda verilen ifadelerden hangilerinin tRNA (taşıyıcı RNA) ile ilgili olduğu soruluyor. tRNA, protein sentezinde görevli bir RNA türüdür.

İfadelerin değerlendirmesi:

I. Çekirdekten tek zincir hâlinde sentezlendikten sonra katlanarak yonca yaprağı şeklini alır. ✅ Doğru. tRNA, tek zincirli bir RNA'dır ve kendine özgü hidrojen bağları sayesinde yonca yaprağı şeklinde katlanır.

II. Ribozomun yapısında yer alır ve ribozomun 2/3’sini oluşturur. ❌ Bu özellik tRNA'ya değil, rRNA'ya (ribozomal RNA) aittir. Ribozomun büyük kısmını rRNA oluşturur, tRNA ribozomun yapısında yer almaz, sadece geçici olarak ribozoma gelir ve görev yapar.

III. Antikodon adı verilen, üçlü nükleotit dizilerinden oluşan kısımları vardır. ✅ Doğru. tRNA üzerinde bulunan antikodon, mRNA üzerindeki kodon ile eşleşerek doğru aminoasidi ribozoma taşır.

Sonuç: ✅ I ve III → tRNA’ya ait ❌ II → rRNA’ya ait ➡️ Doğru cevap: E) I ve III

Cevap: A

Verilen görselde bir mRNA dizisi üzerinden protein sentezi gösterilmiştir. Kodonlar ve karşılık gelen amino asitler verilmiş, ayrıca erken durma (prematür durma) durumu sorgulanmıştır.

???? Sorunun Konusu: Protein sentezi, nokta mutasyonları, durdurma (stop) kodonları ve mutasyonların etkileri Kodon → amino asit ilişkisi üzerinden protein sentezinin normal veya bozulmuş şekilde ilerleyip ilerlemediği değerlendirilir.

???? Şıkların Analizi:

✅ I. "DNA’daki bir mutasyon, tirozini kodlayan mRNA kodonunu durdurma kodonuna dönüştürmüş olabilir." Doğru. Tirozini kodlayan normal kodonlar: UAU veya UAC Durdurma kodonları: UAA, UAG, UGA → UAU → UAA gibi bir baz değişimi ile nonsense (anlamsız) mutasyon gerçekleşebilir. Bu da erken durmaya neden olur.

❌ II. "Durdurma kodonunun oluşmasına engel olan DNA’daki bir mutasyon, sentezi kısmen gerçekleşmiş bir polipeptit oluşturmuş olabilir." Yanlış. Bu ifade çelişkili. Çünkü durdurma kodonunun oluşmasına engel olmak, sentezin devam etmesine neden olur. Erken sonlanmaya değil, uzamaya yol açar. Soruda ise sentezin "beklenenden erken bittiği" belirtilmiş.

❌ III. "rRNA genlerinde meydana gelen bir mutasyon, ribozomun kodonları okuma yeteneğini tamamen ortadan kaldırmış olabilir." Yanlış. Eğer ribozom kodonları hiç okuyamazsa, hiçbir polipeptit sentezi gerçekleşmez. Ancak soruda sentezin bir kısmı gerçekleşmiş, sonradan erken durduğu belirtiliyor. Bu durumda ribozomun okuma yeteneği tamamen kaybolmamıştır.

✅ Doğru Cevap: A – Yalnız I

Cevap: B

1. Sorunun Konusu: DNA Replikasyonu (Kendini Eşleme) – Bu olayda görevli enzimlerin işlevlerini bilmek gerekir.

2. Sorunun Türü: Eşleştirme / Kavram bilgisi sorusu Her enzim ne iş yapar? → Bilgiyi tanım ve işlevle eşleştirme.

3. Öncül ve Enzim Analizi:

I. “Hidrojen bağlarını kırarak ikili sarmal yapının açılmasını sağlayan” Bu işi yapan enzim Helikaztır. ✅ Cevap: Helikaz

II. “DNA parçacıklarını birbirine bağlayarak DNA zincirinin oluşumunu katalizleyen” Özellikle Okazaki parçalarını birleştirme işlevi gören enzim DNA ligaztır. ✅ Cevap: DNA ligaz

III. “Nükleotitleri birbirine ekleyerek DNA sentezini katalizleyen” Yeni zinciri sentezleyen, yani nükleotitleri kalıba göre eşleyen enzim DNA polimeraztır. ✅ Cevap: DNA polimeraz

✅ Doğru Eşleştirme:

✅ Doğru Cevap: B

Cevap: B

→ Bu soru, ökaryotik ve prokaryotik hücrelerin DNA replikasyonu hakkında bilgi gerektiren bir sorudur.

→ Özellikle, bu iki hücre tipinin DNA replikasyon hızlarını etkileyen faktörleri anlamayı gerektirir. Doğru cevap "B" şıkkıdır çünkü ökaryotik hücrelerin DNA'sında birden fazla replikasyon orijini bulunur. Bu, DNA'nın aynı anda birden çok noktada eşlenmesini sağlar, bu da ökaryotik hücrelerin DNA'sının kendini daha hızlı eşleyebilmesinin ana nedenidir.

→ Diğer yandan, I. ifade yanıltıcıdır çünkü DNA polimerazın nükleotit ekleme hızı genellikle prokaryotik hücrelerde daha yüksektir, bu da bu ifadenin yanlış olduğunu gösterir. III. ifade de yanıltıcıdır çünkü kromozomun şekli (doğrusal veya halka şeklinde) DNA replikasyon hızını etkilemez. Bu nedenle, bu ifade de yanlıştır.

Cevap: A

- Bu soru, genetik kodlama ve mutasyonlarla ilgili bilgi gerektirir. Soruda, bir DNA zincirinde meydana gelen bir mutasyonun, mRNA zincirindeki bir kodonu değiştirdiği ancak polipeptidin amino asit diziliminin aynı kaldığı belirtilmiştir.

- Bu durum, genetik kodlamanın "dejeneratif" veya "redundan" olduğu gerçeğini gösterir. Yani, bir amino asitin birden fazla kodon tarafından kodlanabileceği anlamına gelir. Bu nedenle, I. yargı doğrudur.

- II. yargı, durdurma kodonlarına atıfta bulunur. Ancak, soruda belirtilen mutasyonun bir durdurma kodonuna dönüşmesi hakkında bir bilgi verilmemiştir. Dolayısıyla, bu yargıya ulaşmak için yeterli bilgi yoktur.

- III. yargı, mRNA'nın bu bölümünde en az 6 çeşit amino asit kodlandığını öne sürer. Ancak, bir amino asitin birden fazla kodon tarafından kodlanabileceği gerçeği göz önüne alındığında, bu kesin olarak doğru olmayabilir.

- Yani, bu bölümdeki 6 kodonun 6 farklı amino asiti kodladığını kesin olarak söyleyemeyiz. Bu nedenle, sadece I. yargıya ulaşabiliriz ve doğru cevap "Yalnız I"dir.

Cevap: C

- Bu soru, ökaryotik hücrelerde translasyon süreci ile ilgili bilgiyi test etmektedir.

- Translasyon, mRNA'daki genetik bilginin protein sentezine çevrildiği süreçtir.

- Şıklar arasında verilen ifadeler incelendiğinde, sadece C şıkkı doğru cevaptır. Çünkü translasyon sürecinde enerji harcanmaktadır. Ribozomun büyük ve küçük alt birimleri mRNA ile birleşerek translasyon sürecini başlatır.

- Diğer şıklar ise yanlıştır çünkü mRNA'daki mesajın polipeptide çevrilmesi, farklı tRNA'ların aynı amino asidi taşıması ve tek bir mRNA'nın birden fazla ribozomda çevrilmesi gibi durumlar doğru değildir.

- Bu nedenle, doğru cevap C şıkkıdır.

Cevap: B

- DNA kendini eşlerken belirli bir pirimidin bazının karşısına sadece belirli bir pürin bazı gelebilir.

- Bu eşleşme kuralına göre adenin (A) her zaman timin (T) ile eşleşirken, guanin (G) her zaman sadece sitozin (C) ile eşleşir.

- Bu nedenle, "DNA kendini eşlerken belirli bir pirimidin bazının karşısına purin bazlarından herhangi biri gelebilir" ifadesi yanlıştır. Bu nedenle, B şıkkı doğru cevaptır.

Cevap: C