12.Sınıf Nükleik Asitlerin Keşfi ve Önemi Konusuna Ait Çıkmış Soruları
Soru 1.
5898
(2021-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
Bir polipeptit sentezinde işlev gören mRNA zincirinin belli bir bölümündeki 6 kodonun nükleotit dizisi aşağıda verilmiştir:
Bu mRNA'ya kalıplık eden DNA zincirinde meydana gelen bir mutasyon sonucu, üçüncü kodon AGU kodonuna dönüşüyor ve sentezlenen polipeptidin amino asit diziliminin değişmediği görülüyor.
Sadece bu açıklama ile ilgili,
I. Bir amino asit birden fazla kodon tarafından şifrelenebilir.
II. Meydana gelen mutasyon, ilgili kodonun durdurma kodonlarından birine dönüşümüne neden olmuştur.
III. mRNA'nın bu bölümünde en az 6 çeşit amino asit şifrelenmektedir.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A. Yalnız IB. Yalnız ll
C. Yalnız llI
D. I ve ll
E. I ve lll
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
- Bu soru, genetik kodlama ve mutasyonlarla ilgili bilgi gerektirir. Soruda, bir DNA zincirinde meydana gelen bir mutasyonun, mRNA zincirindeki bir kodonu değiştirdiği ancak polipeptidin amino asit diziliminin aynı kaldığı belirtilmiştir.
- Bu durum, genetik kodlamanın "dejeneratif" veya "redundan" olduğu gerçeğini gösterir. Yani, bir amino asitin birden fazla kodon tarafından kodlanabileceği anlamına gelir. Bu nedenle, I. yargı doğrudur.
- II. yargı, durdurma kodonlarına atıfta bulunur. Ancak, soruda belirtilen mutasyonun bir durdurma kodonuna dönüşmesi hakkında bir bilgi verilmemiştir. Dolayısıyla, bu yargıya ulaşmak için yeterli bilgi yoktur.
- III. yargı, mRNA'nın bu bölümünde en az 6 çeşit amino asit kodlandığını öne sürer. Ancak, bir amino asitin birden fazla kodon tarafından kodlanabileceği gerçeği göz önüne alındığında, bu kesin olarak doğru olmayabilir.
- Yani, bu bölümdeki 6 kodonun 6 farklı amino asiti kodladığını kesin olarak söyleyemeyiz. Bu nedenle, sadece I. yargıya ulaşabiliriz ve doğru cevap "Yalnız I"dir.
Soru 2.
5506
(2022-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
Ökaryotik hücrelerde translasyon ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Translasyonda mRNA'daki mesaj polipeptide tercüme edilir.B. Translasyonda aynı amino asidin taşınmasında birden fazla çeşit tRNA görev alabilir.
C. Translasyon, enerji harcanmadan gerçekleşen bir süreçtir.
D. Translasyonut başlama evresinde mRNA ve ribozomun küçük alt birimi birbirine bağlanır.
E. Tek bir mRNA'nın translasyonu aynı anda birden fazla ribozomda gerçekleşebilir.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
- Bu soru, ökaryotik hücrelerde translasyon süreci ile ilgili bilgiyi test etmektedir.
- Translasyon, mRNA'daki genetik bilginin protein sentezine çevrildiği süreçtir.
- Şıklar arasında verilen ifadeler incelendiğinde, sadece C şıkkı doğru cevaptır. Çünkü translasyon sürecinde enerji harcanmaktadır. Ribozomun büyük ve küçük alt birimleri mRNA ile birleşerek translasyon sürecini başlatır.
- Diğer şıklar ise yanlıştır çünkü mRNA'daki mesajın polipeptide çevrilmesi, farklı tRNA'ların aynı amino asidi taşıması ve tek bir mRNA'nın birden fazla ribozomda çevrilmesi gibi durumlar doğru değildir.
- Bu nedenle, doğru cevap C şıkkıdır.
Soru 3.
5963
(2022-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
Ökaryotik bir hücrede bulunan DNA ve RNA aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. DNA molekülleri iki iplikli olup bu iplikler birbirine antiparalel uzanır.B. DNA kendini eşlerken belirli bir pirimidin bazının karşısına pürin bazlarından herhangi biri gelebilir.
C. Protein sentezinde işlev gören tüm RNA çeşitleri DNA'dan sentezlenir.
D. RNA moleküllerinin protein sentezinde işlev gören tiplerinin yanı sıra, enzim işlevi görenleri de vardır.
E. Nükleotitler, DNA've RNAmoleküllerinin yapısal birimleridir.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
- DNA kendini eşlerken belirli bir pirimidin bazının karşısına sadece belirli bir pürin bazı gelebilir.
- Bu eşleşme kuralına göre adenin (A) her zaman timin (T) ile eşleşirken, guanin (G) her zaman sadece sitozin (C) ile eşleşir.
- Bu nedenle, "DNA kendini eşlerken belirli bir pirimidin bazının karşısına purin bazlarından herhangi biri gelebilir" ifadesi yanlıştır. Bu nedenle, B şıkkı doğru cevaptır.
Soru 4.
5107
(2023-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
DNA ve RNA nükleik asitleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Yapılarında C, H, O, N ve P atomları bulunur.B. Nükleotit monomerlerinden oluşan polimerlerdir.
C. DNA'daki adenin nükleotiti ile RNA'daki adenin nükleotitinin yapıları birbiriyle aynıdır.
D. DNA sarmalında ve tRNA'nın katlanma yaptığı bazı bölgelerde karşılıklı bazlar arasında hidrojen bağları kurulur.
E. DNA, her bir ipliğinin kalıp görevi yaptığı yarı korunumlu mekanizma ile kendini eşler.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
Soru 5.
5345
(2024-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
Şekilde ATP’nin yapısında yer alan alt birimler ve bağlardan bazıları numaralandırılarak gösterilmiştir.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A. IV numara, III numaradan farklı olarak azot atomu içerir.B. III numara bir disakkariti göstermektedir.
C. I numaranın ATP’den kopartılmasında ATPaz işlev görür.
D. II numara yüksek enerjili fosfat bağlarını göstermektedir.
E. III numaralı alt birim RNA’da da bulunur.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Soru 6.
5614
(2024-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
Poliribozomlar ile
I. Poliribozomdaki her bir ribozomda farklı polipeptit sentezlenir.
II. Tek bir mRNA üzerine birden çok ribozom tutunabilir.
III. Bir mRNA'nın çok sayıda kopyasının üretilmesini sağlar.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A. Yalnız llB. Yalnız llI
C. I ve lI
D. I ve lll
E. I, ll ve lll
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
Soru 7.
5796
(2010-Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS))
I. Fosfat grubunun organik baza bağlandığı yer
II. Taşıdığı şeker çeşidi
III. Organik bazın şekere bağlandığı yer
IV. Yapıdaki nükleik asit zincir sayısı
DNA ve RNA yukarıdakilerin hangileri bakımından birbirinden farklılık gösterir?
A. I ve IIB. I ve IV
C. II ve III
D. II ve IV
E. III ve IV
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
DNA ve RNA, nükleik asitler olup benzer yapılara sahip olsalar da bazı temel farklılıklara sahiptirler.
II. Taşıdığı şeker çeşidi → Farklı
- DNA, deoksiriboz (5 karbonlu şeker) içerir.
- RNA, riboz (5 karbonlu şeker) içerir.
- Riboz ve deoksiriboz arasındaki temel fark, deoksiribozun 2. karbonunda hidroksil (-OH) grubunun yerine sadece hidrojen (-H) bulunmasıdır. Bu farklılık, DNA’nın daha stabil olmasını, RNA’nın ise daha kısa ömürlü ve dinamik olmasını sağlar.
IV. Yapıdaki nükleik asit zincir sayısı → Farklı
- DNA çift zincirli bir yapıya sahiptir (çift sarmal).
- RNA tek zincirli bir yapıya sahiptir.
- Bu durum, DNA’nın kalıcı genetik bilgi taşıyıcı olmasını, RNA’nın ise protein sentezi gibi kısa süreli görevlerde rol almasını sağlar.
Soru 8.
5354
(2006-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
Nükleik asitlerin,
I. Organel yapısında yer alma
II. Protein sentezinde rol oynama,
III. Aminoasitleri tanıma
Özelliklerinden hangileri RNA çeşitlerinin tümünde bulunur?
A. Yalnız IB. Yalnız II
C. Yalnız III
D. I ve II
E. II ve III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Soru 9.
5298
(2000-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
Bir geni oluşturan DNA molekülünün fosfat sayısının saptanmasıyla, gende bulunan,
I. Organik baz sayısı
II. Nükleotit çeşitlerinin sayısı
III. Nükleotit sayısı
IV. Deoksiriboz molekül sayısı
Bilgilerinden hangilerine erişilebilir?
A. Yalnız IIB. Yalnız IV
C. I ve II
D. I, II ve III
E. I, III ve IV
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E