10.Sınıf Mayoz ve Eşeyli Üreme Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru 1.
Bir biyoloji dersinde öğretmen, öğrencilere mayoz bölünmenin canlıların yaşam döngüsündeki önemini açıklamaktadır. Öğrencilerden biri, aileden geçen özelliklerin yeni nesillere nasıl aktarılabildiğini merak eder ve kromozom sayısının bu süreçte nasıl sabit kaldığını sorar. Öğretmen, bunun mayoz bölünme ve döllenme arasındaki ilişki ile sağlandığını belirtir ve sınıfa bir düşünme sorusu yöneltir.
Canlılarda kromozom sayısının nesiller boyunca sabit kalabilmesi için mayoz bölünmenin nasıl bir rol oynadığını açıklayınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Mayoz bölünme sonucunda kromozom sayısı yarıya indirilir ve her gamet haploit (n) hale gelir. Döllenme sırasında bu haploit gametler birleşerek diploit (2n) kromozom sayısına sahip yeni bir birey oluşturur. Böylece mayoz bölünme ve döllenme, kromozom sayısının nesiller boyunca sabit kalmasını sağlar.
Soru 2.
Aşağıda mayoz bölünme sırasında gerçekleşen bazı evreler karışık olarak verilmiştir.
Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a) Numaralı evrelerin gerçekleşme sırasını ve isimlerini yazınız.
b) Numaralı evrelerde gerçekleşen olaylardan birini yazınız.
1.
2.
3.
4.
(MEB 1.Dönem 1.Yazılı Senaryoları Soru Örneği)
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: a. 1 (Profaz I) - 3 (Metafaz I) - 2 (Anafaz II) - 4 (Telofaz II ve Sitokinez II) b. 1. Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur. 2. Kardeş kromatitler zıt kutuplara doğru hareket eder. 3. İğ ipliklerine tutunan homolog kromozom çiftleri hücrenin ekvatoral düzleminde rastgele dizilir. 4. Çekirdek zarı ve çekirdekçik yeniden oluşur.
Soru 3.
Eşeyli üremede, gametlerin mayoz bölünme ile oluşması sonucunda kromozom sayısı yarıya iner. Döllenme ile bu sayı tekrar iki katına çıkar ve bu sayede türdeki kromozom sayısı nesiller boyunca sabit kalır.
Soru: Mayoz bölünme ve döllenme, kromozom sayısının nesiller boyunca sabit kalmasını nasıl sağlar?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Mayoz bölünme ile gametlerde kromozom sayısı yarıya iner, döllenme ile bu sayı tekrar iki katına çıkar. Bu süreç, türdeki kromozom sayısının sabit kalmasını sağlar.
Soru 4.
Bazı canlılar, hem eşeyli hem de eşeysiz üreme ile üreyebilirler. Bu canlılarda, eşeyli üreme genellikle kalıtsal çeşitliliği artırırken, eşeysiz üreme popülasyonu hızla artırarak türün devamlılığını sağlar.
Soru: Hem eşeyli hem de eşeysiz üreme yeteneğine sahip canlıların bu özelliklerinin avantajları nelerdir?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Eşeyli üreme, kalıtsal çeşitlilik sağlayarak çevresel değişikliklere uyum şansını artırırken, eşeysiz üreme popülasyonu hızla artırarak türün devamlılığını sağlar.
Soru 5.
Eşeyli üreme, kalıtsal çeşitlilik ve adaptasyon yeteneği sağlar. Bu durum, özellikle çevresel değişiklikler karşısında türlerin hayatta kalma şansını artırır.
Soru: Eşeyli üreme ile sağlanan kalıtsal çeşitlilik, türlerin çevresel değişikliklere uyum sağlamasında nasıl bir rol oynar?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Kalıtsal çeşitlilik, farklı bireylerin çevresel değişikliklere karşı farklı tepkiler vermesini sağlar. Böylece, daha iyi adapte olabilen bireyler hayatta kalırken türün genetik yapısı korunur.
Soru 6.
Eşeyli üremenin bir özelliği de hermafrodit canlıların hem erkek hem de dişi gametler üretebilmesidir. Bu canlılar genellikle kendilerini döllese de, tür içi genetik çeşitliliği artırmak için çapraz döllenme yapma eğilimindedir.
Soru: Hermafrodit canlılarda çapraz döllenme neden genetik çeşitlilik açısından önemlidir ve bu durum türün hayatta kalma şansını nasıl etkiler?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Çapraz döllenme, hermafrodit canlıların farklı bireylerin gametlerini birleştirerek genetik çeşitlilik sağlamasına olanak tanır. Bu, türün değişen çevre koşullarına uyum sağlama şansını artırır.
Soru 7.
Eşeyli üreme ile oluşan zigot, mitoz bölünmelerle gelişerek yeni bir bireyi oluşturur. Bu süreçte zigot, embriyo haline gelene kadar farklılaşma geçirir ve yavrunun organları ve dokuları oluşur.
Soru: Zigotun embriyo haline gelme süreci nasıl işler ve mitoz bölünmenin bu süreçteki rolü nedir?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Zigot, mitoz bölünmelerle çoğalarak embriyo haline gelir. Mitoz bölünme, hücrelerin çoğalmasını ve embriyonun büyümesini sağlar, böylece organ ve dokular oluşur.
Soru 8.
Eşeyli üreme, doğal seçilim sürecinde önemli bir rol oynar. Genetik çeşitlilik, çevreye uyum sağlama yeteneğini artırır ve doğal seçilim yoluyla en uygun özelliklere sahip bireylerin hayatta kalmasına yardımcı olur.
Soru: Eşeyli üremenin doğal seçilim üzerindeki etkisi nedir ve genetik çeşitlilik bu süreçte nasıl bir rol oynar?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Eşeyli üreme, genetik çeşitlilik sağlayarak farklı özelliklere sahip bireyler yaratır. Doğal seçilim, bu bireyler arasında en uygun özelliklere sahip olanların hayatta kalmasını sağlar.
Soru 9.
Döllenme, dişi ve erkek gametlerin çekirdeklerinin birleşmesiyle gerçekleşir. Bu olay, tür içi genetik çeşitliliği artırır çünkü her gamet farklı bir genetik kombinasyona sahiptir.
Soru: Döllenme sırasında gametlerin birleşmesiyle ortaya çıkan genetik çeşitlilik, yavruların özelliklerine nasıl yansır?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Döllenme sırasında farklı gametlerin birleşmesiyle yavrular, anne ve babadan farklı genetik kombinasyonlara sahip olur. Bu da yavruların özelliklerine çeşitlilik olarak yansır.
Soru 10.
Eşeyli üreme ile oluşan yavrular, kalıtsal olarak hem anne hem de babadan farklı özellikler taşır. Bu farklılıklar, mayoz bölünme sırasında homolog kromozomların rastgele ayrılması ve crossing over ile sağlanır.
Soru: Mayoz bölünme sırasında homolog kromozomların rastgele ayrılması ve crossing over olayları kalıtsal çeşitliliği nasıl sağlar?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Homolog kromozomların rastgele ayrılması ve crossing over, kromozomlar arasında gen değişimlerine yol açarak her gametin farklı genetik materyal taşımasına neden olur. Bu durum kalıtsal çeşitliliği artırır.