12.Sınıf Hücresel Solunum Konusuna Ait Çıkmış Soruları
Soru 1.
5925
(2021-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
Çeşitli ökaryotik hücrelerde gerçekleşen;
I. Glikoliz,
II. Krebs döngüsü,
III. Etil alkol fermantasyonu,
IV. Laktik asit fermantasyonu
Olaylarının hangilerinde FAD'ın indirgenmesi gerçekleşir?
A. Yalnız llB. I ve II
C. I ve III
D. III ve IV
E. I, ll ve IV
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
- Bu soru, hücrelerde gerçekleşen enerji üretim süreçlerinin bilgisini ölçmeyi amaçlar. Özellikle FAD molekülünün hangi süreçlerde indirgenme işlemine uğradığını sorgular. FAD (Flavin adenin dinükleotid), hücrede enerji üretim süreçlerinde önemli bir role sahip olan bir koenzimdir.
- FAD, enerji üretim sürecinde elektron taşıyıcı molekül olarak görev yapar. Özellikle Krebs döngüsünde, bu molekül elektronları alarak FADH2'ye dönüşür, yani indirgenir.
- Glikoliz, Krebs döngüsü, etil alkol fermantasyonu ve laktik asit fermantasyonu, hücrelerde enerji üretimini sağlayan farklı süreçlerdir. Ancak FAD'ın indirgenmesi sadece Krebs döngüsünde gerçekleşir.
- Glikoliz sürecinde FAD yerine NAD+ molekülü indirgenir ve NADH oluşur. Etil alkol ve laktik asit fermantasyonunda ise yine FAD yerine NAD+ molekülü indirgenir.
- Bu nedenle, FAD'ın indirgenmesinin yalnızca Krebs döngüsünde gerçekleştiği bilgisine dayanarak, doğru cevabın "Yalnız II" olduğunu söyleyebiliriz.
Soru 2.
5515
(2024-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
Bir bitkide gerçekleşen fotosentez ve hücresel solunum karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisinin ortak olduğu görülür?
A. Kullanılan elektron kaynağıB. Gerçekleşen fosforilasyon tipi
C. NADPH'ın yükseltgenmesi
D. Süreç sonunda üretilen ürünler
E. Kemiosmotik mekanizmayla ATP sentezi
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Soru 3.
5547
(MEBİ 10.02.2025 AYT Deneme Sınavı)
Aşağıdaki düzenekte yoğurt bakterileri ve bira mayaları, içerisinde süt ve üzüm suyu bulunan iki farklı cam kaba konulmuştur. Oda sıcaklığında bulunan havası alınmış cam kaplar, renkli sıvı içeren bir cam boru ile birbirine bağlanmıştır.
Buna göre hazırlanan deney düzeneğinde meydana gelen olaylarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Renkli sıvı 2 yönünde hareket eder.B. Termometrelerde cıva seviyesi yükselir.
C. Yoğurt bakterilerinin bulunduğu kapta pH azalır.
D. Cam kaplarda organik yapılı son ürünler oluşur.
E. Bira mayası hücreleri tomurcuklanma ile sayısını artırır.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
Soru 4.
5270
(2013-Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS))
İnsanın iskelet kası hücrelerinde, oksijenli solunum ve fermantasyon olayları gerçekleşirken son elektron alıcısı olarak işlev gören moleküller aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A. Oksijenli solunum → Oksijen, Fermantasyon → AsetaldehitB. Oksijenli solunum → Etil alkol, Fermantasyon → Laktik asit
C. Oksijenli solunum → Oksijen, Fermantasyon → Pirüvat
D. Oksijenli solunum → Su, Fermantasyon → NAD+
E. Oksijenli solunum → Oksijen, Fermantasyon → Laktik asit
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
Soru 5.
5145
(2012-Lisans Yerleştirme Sınavı-2 (LYS2))
Alkol fermantasyonu, oksijenli solunum ve laktik asit fermantasyonunda aşağıdakilerden hangisi ortak değildir?
A. Enzimlerin kullanılmasıB. ATP’nin sentezlenmesi
C. Organik maddelerin yıkılması
D. NADH + H+ oluşumu
E. CO2 oluşumu
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
📘 Konu Hakkında Kısa Bilgi: Bu soru, alkol fermantasyonu, laktik asit fermantasyonu ve oksijenli solunum gibi enerji üretim yollarının ortak ve farklı özelliklerini ayırt edebilme becerisini ölçen bir karşılaştırma sorusudur. Bu soruyla öğrenciden beklenen, enerji üretim yolları arasında hem benzerlikleri hem de farkları bilinçli şekilde ayırt edebilmesidir. Canlılar enerji elde etmek için organik maddeleri enzimlerle yıkar, bu süreçlerde ATP üretimi ve taşıyıcı moleküllerin (NADH gibi) kullanımı görülür.
🔸 Ortak Özellikler (Üçünde de vardır): Enzim kullanımı ATP üretimi (az veya çok) Glikoz gibi organik maddelerin yıkımı Glikoliz sırasında NADH + H⁺ oluşumu
🔸 Farklı Özellik: CO₂ oluşumu: Alkol fermantasyonu: ✅ CO₂ oluşur Oksijenli solunum: ✅ CO₂ oluşur Laktik asit fermantasyonu: ❌ CO₂ oluşmaz
🔍 Şık Analizi:
A) ✅ → Tüm enerji üretim yollarında enzimler görev alır.
B) ✅ → Tüm süreçlerde az da olsa ATP üretilir.
C) ✅ → Tüm süreçler glikoz gibi maddelerin parçalanması ile başlar.
D) ✅ → Glikoliz evresinde NADH + H⁺ oluşur (tüm yollar ortak olarak glikolizle başlar).
E) ❌ → Sadece alkol fermantasyonu ve oksijenli solunumda görülür. → Laktik asit fermantasyonunda CO₂ çıkmaz → ortak değildir.
Soru 6.
5332
(2012-Lisans Yerleştirme Sınavı-2 (LYS2))
Bir hayvan hücresindeki glikoliz, Krebs döngüsü ve elektron taşıma sistemi olayları hücrenin hangi kısımlarında gerçekleşir?
A. Glikoliz → Çekirdek, Krebs Döngüsü → Mitokondri, Elektron Taşıma Sistemi → Hücre zarıB. Glikoliz → Çekirdek, Krebs Döngüsü → Sitoplazma, Elektron Taşıma Sistemi → Endoplazmik retikulum
C. Glikoliz → Sitoplazma, Krebs Döngüsü → Çekirdek, Elektron Taşıma Sistemi → Mitokondri
D. Glikoliz → Sitoplazma, Krebs Döngüsü → Mitokondri, Elektron Taşıma Sistemi → Mitokondri
E. Glikoliz → Hücre zarı, Krebs Döngüsü → Endoplazmik retikulum, Elektron Taşıma Sistemi → Endoplazmik retikulum
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
📘 Konu Hakkında Kısa Bilgi: Bu soru, hücresel solunum basamaklarının nerede gerçekleştiğini ölçen temel bir bilgi sorusudur. Öğrencinin organellerin görevlerini ve hücresel solunumun aşamalarını doğru eşleştirmesini sağlar. Hücresel solunum 3 temel aşamada gerçekleşir:
Glikoliz: Yeri: Sitoplazma Glikozun pirüvata parçalanmasıdır. Oksijenli ya da oksijensiz tüm canlılarda görülür.
Krebs Döngüsü (Sitrik Asit Döngüsü): Yeri: Mitokondrinin matriksi (iç sıvı kısmı) Pirüvatın karbondioksite kadar parçalanması, NADH ve FADH₂ üretimi
Elektron Taşıma Sistemi (ETS): Yeri: Mitokondrinin iç zarında (cristae) Enerji yüklü elektronlar taşınır, ATP sentezlenir, oksijen son elektron alıcısıdır.
🔍 Şık Analizi:
A) ❌ → Glikoliz çekirdekte değil, sitoplazmada gerçekleşir. → ETS hücre zarında değil, mitokondrinin iç zarında gerçekleşir.
B) ❌ → Tüm bilgiler hatalıdır.
C) ❌ → Krebs döngüsü çekirdekte olmaz, mitokondride olur.
D) ✅ → Doğru cevap. → Tüm süreçlerin gerçekleştiği yerler doğru verilmiştir.
E) ❌ → Tümü hatalı. Bu işlemlerin hiçbiri bu yapılarda gerçekleşmez.
Soru 7.
5856
(2012-Lisans Yerleştirme Sınavı-2 (LYS2))
Alkol fermantasyonu, oksijenli solunum ve laktik asit fermantasyonunda aşağıdakilerden hangisi ortak değildir?
A. Enzimlerin kullanılmasıB. ATP’nin sentezlenmesi
C. Organik maddelerin yıkılması
D. NADH + H+ oluşumu
E. CO2 oluşumu
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Alkol fermantasyonu, oksijenli solunum ve laktik asit fermantasyonu enerji üretiminde kullanılan anaerobik ve aerobik süreçlerdir. Ancak bunlar arasında bazı farklar vardır.
- Alkol fermantasyonu → CO₂ oluşur
- Oksijenli solunum → CO₂ oluşur
- Laktik asit fermantasyonu → CO₂ oluşmaz ✅
Bu nedenle "CO₂ oluşumu" tüm süreçlerde ortak olmadığı için "E" şıkkı doğrudur.
Soru 8.
5334
(2012-Lisans Yerleştirme Sınavı-2 (LYS2))
Bir hayvan hücresindeki glikoliz, Krebs döngüsü ve elektron taşıma sistemi olayları hücrenin hangi kısımlarında gerçekleşir?
Glikoliz Krebs Döngüsü Elektron Taşıma Sistemi
A. Çekirdek Mitokondri Hücre zarıB. Çekirdek Sitoplazma Endoplazmik retikulum
C. Sitoplazma Çekirdek Mitokondri
D. Sitoplazma Mitokondri Mitokondri
E. Hücre zarı Endoplazmik retikulum Endoplazmik retikulum
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
Hücresel solunum, ATP üretmek için hücre içinde farklı bölümlerde gerçekleşen üç temel aşamadan oluşur:
- Glikoliz → Sitoplazmada gerçekleşir.
- Krebs Döngüsü → Mitokondri matriksinde gerçekleşir.
- Elektron Taşıma Sistemi (ETS) → Mitokondri iç zarı (Krista) üzerinde gerçekleşir.
Bu süreçlerin yerleri, enerji üretim mekanizmalarının etkili çalışmasını sağlar. Bu nedenle doğru cevap "D" şıkkıdır.
Soru 9.
5577
(2011-Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS))
Krebs çemberinde gerçekleşen olaylar göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Krebs çemberinde, FADH2 sentezi gerçekleşir.B. Hücre solunumunda ortaya çıkan NADH2 moleküllerinin çoğu Krebs çemberinde sentezlenir.
C. Tepkime basamaklarının her birinde farklı bir enzim görev alır.
D. Krebs çemberinde oluşan bir organik molekül, bir sonraki basamağın substratıdır.
E. Krebs çemberinde çıkan karbondioksitteki oksijenin kaynağı, solunumla alınan oksijendir.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Krebs Çemberi, mitokondrinin matriksinde gerçekleşen bir dizi enzimatik reaksiyondur ve aerobik solunumun önemli bir aşamasıdır.
Yanlış Olan Şık: E) Krebs çemberinde çıkan karbondioksitteki oksijenin kaynağı, solunumla alınan oksijendir → Yanlış (Doğru cevap)
- Hücre solunumunda çıkan CO₂, glukoz ve diğer organik moleküllerin yapısındaki karbon ve oksijenden gelir.
- Solunumla alınan oksijen (O₂), CO₂ üretimi için değil, elektron taşıma sistemi (ETS) sırasında son elektron alıcısı olarak kullanılır.
- Bu nedenle, Krebs çemberinde oluşan karbondioksitteki oksijenin kaynağı, solunumla alınan oksijen değil, glikozun yapısındaki oksijendir.
Soru 10.
5989
(2010-Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS))
Aşağıdaki tabloda dört ayrı ortamda bulunan besin molekülleri ve ortamın oksijen durumları verilmiştir.
| Ortam | Besin Molekülül | Oksijen Durumu |
|---|---|---|
| I | Glukoz | Yok |
| II | Glukoz | Var |
| III | Aminoasit | Yok |
| IV | Aminoasit | Var |
Yukarıdaki ortamlardan hangilerine maya mantarı eklenmesi sonucu etil alkol açığa çıkar?
A. Yalnız IB. I ve III
C. II ve III
D. II ve IV
E. III ve IV
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
Maya mantarları, oksijen varlığında aerobik solunum yapar, oksijen yokluğunda ise anaerobik fermantasyon ile enerji üretir.
- Maya mantarları, oksijen yokluğunda yalnızca glikozu etil alkol fermantasyonu ile parçalayabilir.
- Aminoasitler fermantasyona girmez; bu yüzden aminoasit içeren ortamlarda etil alkol üretimi olmaz.
| Ortam | Besin Molekülül | Oksijen Durumu | Maya Mantarı Eklendiğinde Ne Olur? |
|---|---|---|---|
| I | Glukoz | Yok | Etil alkol fermantasyonu gerçekleşir. |
| II | Glukoz | Var | Aerobik solunum gerçekleşir, etil alkol oluşmaz. |
| III | Aminoasit | Yok | Maya mantarı aminoasitleri fermente edemez, etil alkol oluşmaz. |
| IV | Aminoasit | Var | Maya mantarı aminoasitleri oksijenli ortamda farklı metabolik yollarla kullanır, etil alkol oluşmaz. |
Yalnızca I. ortamda maya mantarı oksijensiz solunum (fermantasyon) yaparak etil alkol üretir.