Hücre döngüsünün kontrol mekanizmasıyla ilgili
I. Hücre bölünmelerinin doğru ilerleyebilmesi için G1, G2, ve M olmak üzere üç farklı noktada döngü kontrol edilir.
II. Kontrol noktaları, bölünme sürecinde bir aşama tamamlanmadan bir sonraki aşamaya geçilmesini engeller.
III. Kontrol noktalarındaki özelleşmiş proteinler, “Dur.” ve “Devam et.” sinyalleri ile döngüdeki olayları düzenler.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A. Yalnız ICevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Hücre döngüsü, hücrenin büyüme ve bölünme süreçlerini düzenleyen karmaşık bir mekanizmadır. Bu sürecin sağlıklı işleyebilmesi için kontrol noktaları oldukça kritik rol oynar.
Şimdi verilen ifadeleri değerlendirelim:
✅ I. Hücre bölünmelerinin doğru ilerleyebilmesi için G1, G2 ve M olmak üzere üç farklı noktada döngü kontrol edilir. Doğru. G1 kontrol noktası: Hücre büyüklüğü, besin durumu, DNA hasarı gibi faktörler kontrol edilir. G2 kontrol noktası: DNA'nın doğru ve eksiksiz kopyalanıp kopyalanmadığı denetlenir. M (metafaz) kontrol noktası: Kromozomların iğ ipliklerine doğru şekilde bağlanıp bağlanmadığı kontrol edilir.
✅ II. Kontrol noktaları, bölünme sürecinde bir aşama tamamlanmadan bir sonraki aşamaya geçilmesini engeller. Doğru. Kontrol noktaları, hücrenin sıradaki evreye hazır olup olmadığını kontrol eder. Örneğin DNA hasarı varsa hücre G1'de durdurulur, onarım yapılmadan S evresine geçiş engellenir.
✅ III. Kontrol noktalarındaki özelleşmiş proteinler, “Dur.” ve “Devam et.” sinyalleri ile döngüdeki olayları düzenler. Doğru. Bu görevde yer alan proteinler: siklinler ve siklin bağımlı kinazlar (CDK) gibi proteinlerdir. Ayrıca p53 gibi tümör baskılayıcı proteinler de "dur" sinyali verebilir.
🔚 Sonuç: Üç ifade de doğru olduğu için: Doğru cevap: E şıkkı ✅
Aşağıdakilerin hangisinde, meydana getirilen yavrular arasında normal olarak, genetik farklılığın olması beklenmez?
A. Hermafrodit olup kendisini dölleyen canlı türlerindeCevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
📌 Soru Ne Soruyor? Hangi çoğalma biçiminde yavrular arasında genetik farklılık beklenmez? Yani kalıtsal çeşitlilik oluşmayan, klonal (aynı genetik yapıda) üreme biçimi soruluyor.
Şıkların değerlendirmesi:
A) Hermafrodit olup kendisini dölleyen canlı türlerinde ❌ Döllenme varsa → mayoz ve gamet oluşumu vardır → genetik çeşitlilik oluşur.
B) Partenogenezle çoğalan arılarda ❌ Partenogenez, döllenmemiş yumurtadan yavru gelişmesidir. Bazı türlerde mitoz, bazılarında mayoz geçirebilir. Arılarda bu süreç mayoz içerdiğinden, farklılık olabilir.
C) Sporla çoğalan bitki türlerinde ❌ Sporlar genellikle mayoz ile oluşur → genetik çeşitlilik görülür.
D) Bitkilerde vejetatif üremeyle elde edilen yavrular arasında ✅ Vejetatif üreme, mitoz ile gerçekleşir → yeni bitkiler ana bitkinin genetik kopyasıdır. Bu nedenle yavrular arasında genetik fark beklenmez.
E) Döllenme olayının görüldüğü türlerde ❌ Döllenme = iki farklı gametin birleşmesi → genetik çeşitliliği sağlar.
✅ Sonuç: 🔴 Genetik farklılık beklenmeyen tek üreme şekli, vejetatif (eşeysiz) üremedir. ➡️ Doğru cevap: D
Soğan kökü hücrelerinde hücre bölünmesi incelenirken aşağıdaki olaylardan hangisiyle karşılaşılmaz?
A. Çekirdek zarının parçalanmasıCevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
📚 Açıklama: Soğan kökü hücreleri bir bitki hücresidir. Bu nedenle hücre bölünmeleri sırasında bazı yapılar ve olaylar, hayvan hücrelerinden farklı şekilde gerçekleşir.
Şıkların değerlendirmesi:
A) Çekirdek zarının parçalanması ✅ → Mitozun profaz evresinde gerçekleşir. Bitki hücrelerinde de görülür.
B) Kromatin ipliklerin kısalıp kalınlaşması ✅ → Kromozomlar görünür hâle gelir. Tüm mitotik hücrelerde bu olur.
C) İğ ipliklerinin oluşumu ✅ → Sentrozom olmadan da bitki hücreleri iğ iplikleri oluşturabilir. Bu olay tüm mitozlarda görülür.
D) Kromatitlerin hücrenin kutuplarına çekilmesi ✅ → Anafaz evresinde kromatitler kutuplara ayrılır. Bitki hücresinde de görülür.
E) Sitokinezin boğumlanmayla gerçekleşmesi ❌ → Bu olay hayvan hücrelerine özgüdür. → Bitki hücrelerinde ise ara lamel (hücre plağı) oluşur. → Boğumlanma değil, ortadan yeni hücre duvarı oluşumu söz konusudur.
✅ Sonuç: 🔴 E şıkkı, bitki hücresine uygun olmayan bir ifadedir. ➡️ Doğru cevap: E
Aşağıda hücre döngüsünde yer alan evreler numaralandırılarak gösterilmiştir.
Bu evreler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. I. evrede hücre hızlı bir şekilde büyür.Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
- Bu soru, hücre bölünmesi konusu ile ilgili bir bilgi sorusudur. Hücre bölünmesi, bir hücrenin önce çekirdeğinin (mitoz) sonra da sitoplazmasının (sitokinez) bölünmesiyle iki yavru hücre oluşturması olayıdır. Bu olay bir dizi evrede gerçekleşir ve her evrenin kendine özgü özellikleri vardır.
- C şıkkında belirtilen "III. evrede çekirdekçik kaybolur, çekirdek zarı parçalanır." ifadesi yanlıştır çünkü bu olay profaz evresinde gerçekleşir. Ancak soruda belirtilen III. evre anafaz evresidir. Anafaz evresinde ise eş kromozomlar kutuplara çekilir. Bu nedenle C şıkkı doğru cevaptır.
- Diğer şıklarda belirtilen durumlar ise hücre bölünmesinin ilgili evrelerinde gerçekleşen doğru ifadelerdir. Örneğin, I. evrede hücre hızlı bir şekilde büyür (interfaz), II. evrede çekirdekteki serbest deoksiribonükleotit miktarı azalır (DNA replikasyonu sonrası), IV. evrede eş kromozomlar yavru çekirdeklere dağılır (telofaz), V. evrede sitoplazma iki yavru hücre oluşacak şekilde bölünür (sitokinez).
Aşağıda 2n=4 kromozomlu bir bitki hücresinin bazı bölünme evreleri şematize edilmiştir.
Buna göre bu evrelerden mitoz ve mayoza ait olanlar aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A. Mitoz → I, III ve V, Mayoz → II ve IVCevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Bir biyoloji öğretmeni, tamamlandığında 2 yavru hücre oluşan bir hücre döngüsünün evrelerini öğrencilerinden modellemelerini istemiştir. Aşağıda bir öğrencinin hazırladığı model verilmiştir.
Buna göre öğrencinin hazırladığı modelle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A. Hücre bölünmesi tipi olarak mitoz örnek verilmiştir.Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Proteinlerin yapısına katılan 20 çeşit amino asit olmasına rağmen bunları şifreleyen genetik kod veya kodon sayısının 61 olduğu bilinmektedir. Böylece hemen hemen her amino asit için birden fazla sayıda genetik kod vardır.
Genetik kod sayısının fazla olmasının canlılara sağladığı yarar aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A. Canlıların daha fazla çeşit protein sentezlemesine olanak sağlamasıCevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Normal hücrelerin ve kanser hücrelerinin kültür ortamındaki davranışlarını incelemek için aşağıdaki deney hazırlanıyor.
Bu deney sonuçlarına dayanarak,
I. Normal hücreler kültürde belirli bir yoğunluğa ulaştığı zaman hücre bölünmesi durur.
II. Kanser hücreleri yoğunluğa rağmen bölünmeye devam eder.
III. Kanser hücreleri enerjilerini tasarruflu kullandığından çok uzun süre bölünebilir.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A. Yalnız ICevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
İnsanda gerçekleşen normal mitoz ve mayoz bölünme olayları ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A. Mitoz bölünme ile mayoz-I bölünmeleri tamamlandığında aynı sayıda hücre oluşur.Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
📘 Konu Hakkında Kısa Bilgi: Bu soru, mitoz ve mayoz bölünmenin evrelerini ve kromozom sayılarını karşılaştırmalı olarak kavrayabilme becerisini ölçen bir karşılaştırma ve analiz sorusudur. Öğrencinin evreleri ve kromozom/kromatit yapılarını bilinçli şekilde karşılaştırmasını gerektirir.
Mitoz bölünme: Vücut hücrelerinde görülür. Kromozom sayısı değişmez, 2n → 2n hücreler oluşur.
Mayoz bölünme: Eşey hücrelerinde görülür. Kromozom sayısı yarıya iner, 2n → n hücreler oluşur. Kromatit sayısı, kromozomların eşlenip eşlenmediğine göre değişir. Anafaz-II, kardeş kromatitlerin ayrıldığı aşamadır.
🔍 Şık Analizi:
A) ✅ → Her ikisinde de iki hücre oluşur → doğru.
B) ❌ → Yanlış ve doğru cevaptır. Açıklama: Mitozun metafazında hücre 2n kromozom taşır. Mayozun anafaz-II evresi nde artık her hücre n kromozom taşır ama her kromozom tek kromatitlidir (çünkü kardeş kromatitler ayrılır). Ancak kromozom sayısı değil, kromatit durumu değişmiştir. Buradaki hata şudur: Anafaz-II'de kromozom sayısı n, metafaz mitozda 2n → ama “iki katı” ifadesi müphem ve yanıltıcıdır.
C) ✅ → Her iki evrede de kromozomlar eşlenmiş durumdadır (iki kromatitli) → doğru.
D) ✅ → Crossing-over ve bağımsız dağılım nedeniyle genetik çeşitlilik oluşur → doğru.
E) ✅ → Her ikisinde de kardeş kromatitler ayrılmamıştır, sadece homolog kromozomlar ayrılmıştır. → Sayısal olarak eşittir → doğru.
Homolog kromozomlara sahip hücrenin mitozuna ait bir evre aşağıdaki gibi şematize edilmiştir.
Buna göre
I.Bölünmeye giren ana hücrenin kromozom sayısı 2n=6’dır.
II.Sitokinez hücre plağı oluşumu ile gerçekleşir.
III.Bölünme tamamlandığında 12 kromozomlu hücreler oluşur.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A. Yalnız ICevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
I. Bölünmeye giren ana hücrenin kromozom sayısı 2n=6’dır. ✅
Görselde metafaz evresi gösterilmektedir. Kromozomlar hücrenin ekvatoral düzleminde sıralanmıştır. Mitoz bölünmeye giren ana hücre diploiddir (2n) ve burada 6 kromozom görülmektedir. Bu, bölünmeye giren hücrenin 2n=6 kromozomlu olduğunu doğrular.
Öğrencilerimizin TYT (Temel Yeterlilik Testi) ve AYT (Alan Yeterlilik Testi) gibi sınavlara hazırlanırken kullanabilecekleri bilgileri sunuyoruz. Biyoloji konularında güçlü bir temel oluşturmak ve sınav başarınızı artırmak için doğru adrestesiniz!
Efeler-Aydın
info@biyolojihikayesi.com
................
©
Biyoloji Hikayesi.
All Rights Reserved. Designed by
Biyoloji Hikayesi
Distributed By:
Hamza EROL