Cevap: A

Soru şu durumu açıklamamızı istiyor: Bir polipeptit sentezinde kullanılan amino asit çeşidi sayısı, görev yapan tRNA çeşidi sayısından daha az olabilir. Bu nasıl olur?

✅ I. Aynı amino asit çeşidini taşıyan farklı tRNA’ların olması; Doğrudur. Genetik kod bozuktur (dejenere) yani: ➤ Aynı amino asit, birden fazla kodonla şifrelenebilir. ➤ Bu kodonlara karşılık gelen farklı antikodonlar farklı tRNA'lar tarafından taşınır. ➤ Ancak hepsi aynı amino asidi taşır. 📌 Örnek: Leucin → 6 farklı kodon tarafından şifrelenebilir → 6 farklı tRNA olabilir ama sadece 1 amino asit taşınır. ✅ Bu ifade, tRNA sayısının fazla olmasını açıklayan doğrudan nedendir.

❌ II. Durdurucu kodonların tRNA karşılığının olmaması; Durdurucu (stop) kodonlar, protein sentezini sonlandırır. Ancak herhangi bir amino asit ya da tRNA taşımaz. Yani bu durum, tRNA sayısını artırmaz, sadece amino asit taşımayan kodonları açıklar. ❌ Bu ifade, sorulan durumla doğrudan ilişkili değildir.

❌ III. Her tRNA’nın bir seferde tek amino asit taşıması; Bu biyolojik bir gerçek olsa da, Amino asit çeşidi sayısının tRNA çeşidi sayısından az olmasını açıklamaz. Bu sadece tRNA başına amino asit sayısını tanımlar. ❌ Bu da soruyla ilgisizdir.

✅ Sonuç: Yalnızca I. ifade soruda açıklanan durumu açıklar.

Cevap: A

Verilen görselde bir mRNA dizisi ve buna karşılık gelen amino asit dizisi gösterilmiştir. Soruda, mRNA’daki GUA kodonunun GUC’ye dönüşmesi sonucu amino asit dizisinin değişmediği ifade ediliyor.

🧬 Kodon – Amino Asit İlişkisi: GUA ve GUC → İkisi de aynı amino asidi kodluyorsa (örneğin Valin, Val), bu olay genetik kodun eş anlamlı (dejenere) olduğunu gösterir.

Şimdi ifadeleri değerlendirelim:

✅ I. Bir amino asit çeşidi, mRNA’daki farklı kodonlar tarafından şifrelenebilir. Doğru. Bu olayda GUA → GUC değişmesine rağmen aynı amino asit (Valin) sentezlenmiş. Bu da bir amino asidin birden fazla kodonla şifrelenebileceğini (genetik kodun eş anlamlı olduğunu) gösterir.

❌ II. DNA’da meydana gelen bir nükleotit değişikliği, polipeptitteki amino asit dizilimini değiştirir. Genel olarak doğru olabilir ama bu örnekte öyle olmamış. Soruda verilen örnekte nükleotit değişmiş, ancak amino asit değişmemiştir. Bu nedenle bu ifade bu durum için geçerli değildir.

❌ III. Bir antikodon çeşidi, birden fazla amino asit çeşidine karşılık gelebilir. Yanlış. Bir antikodon, yalnızca bir tür amino aside karşılık gelen kodonla eşleşir. Her tRNA sadece bir çeşit amino asit taşır. Bu nedenle bir antikodon birden fazla amino aside karşılık gelemez.

✅ Sonuç: Sadece I. ifadeye ulaşılabilir. Doğru cevap: A şıkkı ✅

Cevap: C

Gen klonlama süreci, adım adım ilerleyen moleküler biyoloji teknikleri içerir. Bu işlemlerin doğru sırası, kullanılan enzim ve yapıların mantığına dayanır. Verilen ifadeleri sırasıyla değerlendirelim:

🧬 II. Klonlanacak genin restriksiyon enzimi ile kesilmesi 🔹 İlk adımdır. Klonlanmak istenen DNA parçası, restriksiyon enzimleri (kesme enzimleri) kullanılarak hedef gen bölgesiyle birlikte kesilir. → Bu adım olmadan DNA elde edilemez.

🧬 I. Klonlanacak genin plazmitle DNA ligaz yardımıyla birleştirilmesi 🔹 İkinci adımdır. Kesilen gen, yine restriksiyon enzimleri ile kesilmiş bir plazmit vektöre eklenir. DNA ligaz enzimi ile bu parçalar birleştirilerek rekombinant DNA oluşturulur.

🧬 III. Rekombinant DNA’nın bir bakteriye aktarılması ve çoğaltılması 🔹 Son adımdır. Bu rekombinant DNA, bir konakçı bakteriye aktarılır (transformasyon). Bakteri hücresi bölündükçe hedef genin çok sayıda kopyası oluşur.

✅ Doğru sıralama: II → I → III Doğru cevap: C şıkkı ✅

Cevap: E

→ Bu soru, genetik kodlamayla ilgili bilgiyi ölçmeyi amaçlayan bir bilgi sorusudur. Kodonlar, genetik bilginin taşınmasında rol oynayan ve genellikle bir amino asiti temsil eden üç nükleotitten oluşan bir DNA veya RNA dizisidir.

→ A şıkkı doğru çünkü toplamda 64 farklı kodon vardır ve bunlardan üçü dur kodonu olarak işlev görür. Dur kodonları, protein sentezinin sona ermesini belirtir.

→ B şıkkı da doğru çünkü genetik kod "dejeneratif"tir, yani bir amino asit birden fazla kodon tarafından kodlanabilir.

→ C şıkkı doğru çünkü tRNA molekülleri, mRNA'daki kodonlara karşılık gelen antikodonları içerir. Bu antikodonlar, protein sentezi sırasında doğru amino asitlerin eklenmesini sağlar.

→ D şıkkı da doğru çünkü genellikle bir kodon sadece bir amino asiti kodlar. Bu, genetik kodun "özgün" olduğu anlamına gelir.

→ E şıkkı ise yanlıştır ve bu nedenle doğru cevaptır. Her türün kendine özgü kodonları yoktur. Aslında, genetik kod evrensel olarak kabul edilir, yani hemen hemen tüm organizmalar (birkaç istisna dışında) aynı kodonları kullanır. Bu, örneğin insanlar ve bakterilerin aynı kodonları kullanarak aynı amino asitleri kodladığı anlamına gelir. Bu evrensellik, genetik mühendislik ve biyoteknolojide genlerin bir türden diğerine aktarılabilmesini mümkün kılar.

Cevap: E

→ Bu soru, genetik bilgi akışını ve protein sentezini test eder. Genetik bilgi akışı, DNA'dan RNA'ya ve daha sonra polipeptidlere doğru gerçekleşir. Bu polipeptitler daha sonra işlevsel veya yapısal proteinlere dönüştürülür.

→ Şıklara baktığımızda, pepsinojen, aktin, keratin ve albüminin tümü proteinlerdir. Ancak metiyonin bir amino asittir, yani bir protein değil, proteinlerin yapı taşlarından biridir. Dolayısıyla, genetik bilgi akışı sonucunda direkt olarak metiyonin oluşmaz. Bu yüzden doğru cevap metiyonindir (E).

Cevap: B

- Bu soru DNA molekülünün yapısına ve özelliklerine dair bilgi gerektiriyor. DNA molekülü, nükleotit adı verilen birimlerden oluşur ve her bir nükleotit, bir fosfat grubu, bir şeker molekülü ve bir bazdan oluşur. Bu bazlar adenin (A), timin (T), guanin (G) ve sitozin (C) olabilir.

- DNA'nın yapısına dair bilinen bir gerçek, adenin ve timin arasında iki hidrojen bağı, guanin ve sitozin arasında ise üç hidrojen bağı bulunmasıdır. Bu durum, guanin ve sitozin içeren DNA moleküllerinin, adenin ve timin içerenlere göre daha yüksek sıcaklıklara dayanıklı olmasını sağlar.

- Çünkü daha fazla hidrojen bağı, DNA'nın iki sarmalını bir arada tutmak için daha fazla enerji gerektirir. Dolayısıyla, birinci DNA molekülünün guanin ve sitozin bazlarının sayısının daha fazla olması, onun daha yüksek sıcaklıklara dayanıklı olacağı anlamına gelir.

- Bu nedenle II. yargı doğrudur. Ancak, bir DNA molekülünün guanin ve sitozin bazlarının sayısının fazla olması, onun nükleotit diziliminin veya fosfodiester bağ sayısının da fazla olacağı anlamına gelmez. Bu yüzden I. ve III. yargılar yanlıştır. Sonuç olarak, doğru cevap "Yalnız II"dir.

Cevap: D

Cevap: D

Cevap: A

Cevap: D