12.Sınıf Fotosentez Konusuna Ait Çıkmış Soruları
Soru 1.
5587
(2020-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
Bir canlının fotosentez yapabilmesi için aşağıdakilerden hangisine kesinlikle sahip olması gerekir?
A. KloroplastaB. Suyu ayrıştırabilen enzime
C. Güneş ışığını soğuran pigmente
D. Ökaryotik hücre yapısına
E. Mitokondriye
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
→ Bu soru, bir canlının fotosentez yapabilmesi için hangi özelliklere sahip olması gerektiğini sorgulayan bir bilgi sorusudur.
→ Fotosentez, canlıların güneş enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürdüğü bir süreçtir. Bu süreçte, güneş ışığını soğuran pigmentlere (örneğin klorofil) ihtiyaç vardır. Bu nedenle, bir canlının fotosentez yapabilmesi için "güneş ışığını soğuran pigmentlere" sahip olması gerekir.
→ Diğer seçenekler fotosentez sürecinde önemli olabilir, ancak bir canlının fotosentez yapabilmesi için kesinlikle güneş ışığını soğuran pigmentlere sahip olması gerekir. Bu yüzden doğru cevap "Güneş ışığını soğuran pigmente" seçeneği olmalıdır.
Soru 2.
5683
(MEBİ 06.01.2025 AYT Deneme Sınavı)
Oksijenin fotosentezde açığa çıktığı ve hücresel solunumda kullanıldığı evreler ile ilgili
I. NADP+ molekülünün indirgenmesi,
II. ATP sentaz enziminin kullanılması,
III. Proton itici gücüyle ATP sentezlenmesi
Olaylarından hangileri ortak olarak gerçekleşir?
A. Yalnız IB. Yalnız II
C. Yalnız III
D. I ve II
E. II ve III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Oksijenin Fotosentezde Açığa Çıktığı ve Solunumda Kullanıldığı Evreler ile İlgili Analiz
Fotosentez ve hücresel solunum, enerji dönüşümü sağlayan temel biyokimyasal süreçlerdir. Ortak olayları belirlemek için ifadeleri tek tek inceleyelim:
❌ I. NADP⁺ molekülünün indirgenmesi
Yanlış!
- Fotosentezin ışık reaksiyonlarında gerçekleşir.
- Hücresel solunumda NADP⁺ kullanılmaz, NAD⁺ kullanılır.
- Bu yüzden fotosentez ve solunum için ortak değildir.
✅ II. ATP sentaz enziminin kullanılması
✔ Doğru!
- Fotosentezde (tillakoid zarında) ATP sentezlenirken kullanılır.
- Hücresel solunumda (mitokondride) oksidatif fosforilasyonda görev alır.
- Her iki süreçte de proton akışı ile ATP üretiminde yer alır.
✅ III. Proton itici gücüyle ATP sentezlenmesi
✔ Doğru!
- Fotosentezde proton gradyanı oluşturularak ATP üretimi sağlanır (fotofosforilasyon).
- Hücresel solunumda da elektron taşıma zinciri ile proton gradyanı oluşur ve ATP sentezlenir (kemiosmoz).
- Ortak bir mekanizmadır!
Sonuç:
✔ Doğru Cevap: E) II ve III
Soru 3.
5921
(2011-Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS))
Karasal ortamda bulunan bir bitkinin yaprak kesiti aşağıda verilmiştir.
Buna göre fotosentez ürünlerinin taşındığı yapı, şekilde hangi numarayla gösterilmiştir?
A. IB. II
C. III
D. IV
E. V
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Soru 4.
6008
(2011-Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS))
Bir kloroplastın kesiti aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Fotosentezin karbon tutma reaksiyonlarının gerçekleştiği yer hangi numarayla gösterilmiştir?
A. IB. II
C. III
D. IV
E. V
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
Fotosentez iki ana aşamada gerçekleşir:
1. Işık reaksiyonları: Tilakoid zarında (grana içinde) gerçekleşir.
2. Karbon tutma reaksiyonları (Calvin Döngüsü): Kloroplastın sıvı kısmı olan stromada gerçekleşir.
Fotosentezin karbon tutma reaksiyonları (Calvin Döngüsü), kloroplastın stroma bölgesinde gerçekleşir. Bu yüzden doğru cevap C şıkkıdır
Soru 5.
5621
(2010-Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS))
Yukarıda verilen grafikteki eğriler beş bitkinin ışık yoğunluğuna göre değişen fotosentez oranlarını göstermektedir.
Buna göre I, II, III, IV ve V olarak numaralandırılan eğrilerin hangisi en fazla ışığa gereksinim duyan bitkiye aittir?
A. I.B. II.
C. III.
D. IV.
E. V.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
Fotosentez oranı, ışık şiddeti arttıkça belirli bir noktaya kadar artar, ancak belirli bir seviyeden sonra ışık yoğunluğu artık sınırlayıcı faktör olmaktan çıkar.
Bu grafik, beş farklı bitkinin ışık yoğunluğuna verdiği tepkiyi gösterir.
- Eğrilerin daha yüksek ışık yoğunluğunda maksimum fotosentez oranına ulaşması, o bitkinin ışığa daha fazla ihtiyaç duyduğunu gösterir.
- Düşük ışıkta maksimum fotosenteze ulaşan bitkiler gölge bitkileridir (düşük ışık adaptasyonu vardır).
- Yüksek ışıkta maksimum fotosenteze ulaşanlar ise güneş bitkileridir (fazla ışık isterler).
Grafikte en yüksek ışık yoğunluğunda maksimum fotosentez oranına ulaşan IV numaralı eğri, en fazla ışığa gereksinim duyan bitkiye aittir.
Soru 6.
6051
(2008-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
Fotosentezde aşağıdaki olaylardan hangisi ilk olarak gerçekleşir?
A. Oksijen üretilmesiB. ATP sentezlenmesi
C. Suyun ayrıştırılıp elektronlarının klorofile iletilmesi
D. Elektronun ferrodoksin tarafından tutulması
E. Klorofildeki elektronun enerji düzeyinin yükseltilmesi
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Soru 7.
5683
(2006-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
Fotosentezde aynı klorofil molekülünün tekrar tekrar kullanılabilmesini aşağıdakilerden hangisi sağlar?
A. Ortamda ADP moleküllerinin bulunmasıB. Oksijenin sudan ayrılması
C. Yüksek enerjili elektron enerjilerinin ATP lerde tutulması
D. P ∼ 5C ∼ P bileşiğinin serbest karbondioksiti tutması
E. Elektron taşıma sistemine elektron aktarılması
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Soru 8.
5582
(2006-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
Stomaların gece kapanmasını, kilit hücrelerinde,
I. Glukozun nişastaya çevrilmesi,
II. Ozmotik basıncın düşmesi,
III. Hücre içinde karbondioksit birikmesi,
IV. Suyun komşu epidermis hücrelerine geçmesi
Olaylarının hangi sırayla gerçekleşmesi sağlar?
A. I – II – IV – IIIB. II – III – I – IV
C. III – I – II – IV
D. IV – I – II – III
E. IV – II – III – I
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
Soru 9.
5369
(2006-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
Normal çevre koşullarında, bitkilerin kloroplastlarında aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?
A. Enzimlerin kullanılmasıB. ATP üretimi
C. DNA nın eşlenmesi
D. Organik madde üretimi
E. Yağ depolanması
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Soru 10.
5726
(2005-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
Bir bitkiyle şekildeki gibi bir deney düzeneği hazırlanmış ve düzeneğe su dolduktan sonra deponun musluğu kapatılmıştır. Deneyin başlangıcında kılcal borudaki hava kabarcığının bulunduğu K1 noktası işaretlenmiştir. Deneye, karanlık bir ortamda başlanmış ve bir süre sonra ışıklandırılarak devam edilmiştir.
Deneyde, hava kabarcığının ortamın karanlık olduğu süre sonunda K2 noktasına kadar; ortamın ışıklandırılmasından sonraki süre sonunda ise K3 noktasına kadar hareket ettiği görülmüştür.
Buna göre hava kabarcığının K1 noktasından K3 noktasına gelmesine neden olan su kaybı, bitkide gerçekleşen,
I. K1 – K2 arasında terleme,
II. K1 – K3 arasında solunum,
III. K2 – K3 arasında fotosentez
Olaylarından hangileriyle açıklanır?
A. Yalnız IB. Yalnız II
C. I ve III
D. II ve III
E. I, II ve III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C