11.Sınıf Duyu Organlarının Yapısı ve İşleyişi Konusuna Ait Çıkmış Soruları
Soru 1.
5061
(2022-YKS-Alan Yeterlilik Testleri (AYT))
Korti organı işlev görmeyen bir kişide aşağıdakilerden hangisinin olması beklenir?
A. Dış ortamdaki ses dalgalarının kulak zarına iletimi engellenir.B. Orta kulaktan iç kulağa ses dalgaları iletilemez.
C. İç kulakta impuls üretimi gerçekleştirilemez.
D. Yarım daire kanalları işlev göremeyeceği için denge kaybı olur.
E. Dış ortam ile orta kulak arasındaki hava basıncı ayarlanamaz.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
- İç kulakta impuls üretimi gerçekleştirilemez çünkü korti organı işlev görmeyen bir kişide işitme duyusu etkilenir.
- Korti organı, iç kulağın tespit edilmesi ve ses dalgalarının sinir sinyallerine dönüştürülmesi için önemlidir.
- Dolayısıyla, korti organının işlev görmemesi durumunda işitme duyusunda ciddi bir kayıp olur ve iç kulakta impuls üretimi gerçekleştirilemez.
- Bu nedenle, korti organının işlev görmemesi durumunda iç kulakta işitme fonksiyonları etkilenir.
Soru 2.
5393
(2013-Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS))
Bir süre kendi etrafında dönen bir insanın sandalyeye oturduktan sonra baş dönmesi hissinin devam etmesinin nedeni aşağıdakilerden
A. Yarım daire kanallarındaki sıvının hareketinin devam etmesiB. Östaki borusunun basınç değişikliğini ayarlayamaması
C. Silli (kıllı) duyu hücrelerinin beyinciğe sinyal gönderememesi
D. Yarım daire kanallarındaki sıvıda basınç dalgalarının genliğinin artması
E. Yarım daire kanallarının her birinin diğer ikisiyle dik olarak konumlanmış olması
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
Soru 3.
5267
(2011-Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS))
İnsanda, göz merceğinin embriyonik gelişimi için aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi gerekir?
A. Optik çukurun (kesenin) endoderme temas etmesiB. Optik çukurun (kesenin) ektoderme temas etmesi
C. Endodermin ektoderme temas etmesi
D. Optik sinirlerin optik çukura (keseye) temas etmesi
E. Göz çukurunun optik sapa temas etmesi
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Göz merceğinin embriyonik gelişimi ektoderm ve nöral tüp kaynaklı yapılardan oluşur.
- Optik çukur (kese), nöroektodermden gelişir ve ektoderme temas ettiğinde mercek plağının gelişmesini uyarır.
- Bu temas sonucu ektoderm, mercek vezikülünü oluşturur ve mercek gelişir.
| Şıklar | Göz Merceğinin Gelişimiyle İlgili mi? | Açıklama |
|---|---|---|
| A | ❌ Yanlış | Endoderm, sindirim ve solunum sistemi yapılarının gelişiminde rol oynar, göz gelişiminde etkili değildir. |
| B | ✅ Doğru | Ektoderm, optik çukur ile etkileşime girerek mercek vezikülünü oluşturur. |
| C | ❌ Yanlış | Endoderm, göz gelişiminde rol oynamaz. |
| D | ❌ Yanlış | Optik sinirler göz merceğinin değil, görme yollarının gelişimiyle ilgilidir. |
| E | ❌ Yanlış | Göz çukuru (orbit) kemik yapıdır, embriyonik göz gelişimiyle doğrudan ilgili değildir. |
Optik çukur (kese) ektoderme temas ettiğinde, mercek gelişimi başlar. Bu temas, mercek plağının farklılaşmasını ve merceğin gelişmesini tetikler.
Soru 4.
5823
(2009-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
Aşağıdaki durumlardan hangisi duyu almaçlarının ‘‘alışma’’ özelliğine bir örnektir?
A. Yaşlandıkça tat alma hissinin azalmasıB. Nezle olunduğunda tat almanın azalması
C. Derinin dayanamayacağı sıcaklıktaki sıvıların içilebilmesi
D. Kullanılan parfümün kokusunun bir süre sonra algılanmaması
E. Göz bebeklerinin ışığın şiddetine göre genişleyip daralması
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
Duyu almaçlarının "alışma" özelliği, belirli bir uyarana maruz kalındığında, bu uyarana karşı duyarlılığın zamanla azalması olarak tanımlanır. Örneğin, bir kişi bir parfüm kullandığında başlangıçta kokuyu yoğun bir şekilde algılar. Ancak bir süre sonra aynı koku sürekli hissedildiğinde, duyu almaçları bu uyarıya adapte olur ve kişi kokuyu algılamamaya başlar. Bu, duyu almaçlarının alışma (adaptasyon) özelliğinin tipik bir örneğidir.
Duyu almaçlarının alışma özelliğinin en iyi örneği, kullanılan parfümün kokusunun bir süre sonra algılanmamasıdır. Bu durum, duyu sisteminin çevresel uyarılara adaptasyonunu gösterir.
Soru 5.
6116
(2005-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
Aşağıdaki şema, insan kulağında, ses dalgalarının beyne uyarı olarak iletimini sağlayan yapıları göstermektedir.
Aşağıdakilerin hangisinde, şemadaki yapılardan biri, gerçekleştirdiği işlevle birlikte verilmiştir?
A. Östaki borusu – Ses dalgalarının şiddetini artırmaB. Salyangoz – Orta kulak ile dış ortam arasında hava basıncını dengede tutma
C. Kulak zarı – Havada yayılan ses dalgalarını sıvıda yayılan dalgalara çevirme
D. Orta kulak kemikleri – Ses dalgalarının şiddetinin aynı kalmasını sağlama
E. Korti organı – Farklı frekanslardaki ses dalgalarını impulsa çevirme
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Soru 6.
5685
(2013-Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS))
Kırmızı bir bilye, gözümüzün önünde, soldan sağa doğru yavaş yavaş hareket ettirilmektedir. Bilye gözümüzün optik eksenine yaklaşırken; ilk olarak şeklinin, daha sonra ise renginin algılanmasının nedeni aşağıda belirtilenlerden hangisidir?
B. Renkleri algılayan koni reseptörlerinin, sadece sarı beneğin dışında yayılmış olması
C. Cisimlerin görüntüsünün, ilk olarak sarı beneğe düşmesi
D. Korneanın, yandan gelen ve renk duyusunu uyaran ışın dalga boylarını yansıtması
E. Siyah ve beyaz etkisi yapan ışınların daha etkin olması
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
Siyah beyaz görmeyi sağlayan çubuk hücreleri retinada daha geniş bir alana dağılmış olarak bulunur. Bu nedenle gözün sol veya sağ tarafından yavaş yavaş gelen bir cismin önce şekli görülür. Renkli görmeyi sağlayan reseptörler daha çok sarı benek noktasında yoğun olduğu için daha sonra rengi görünür.