12.Sınıf Bitkilerde Eşeyli Üreme Konusuna Ait Çıkmış Soruları
Soru 1.
2294
(MEBİ 02.04.2025 AYT Deneme Sınavı)
Kapalı tohumlu bir bitkide polen tüpünde ve tohum taslağında yer alan bazı çekirdekler numaralandırılarak aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Buna göre
I. 1 ve 2 numaralı çekirdeklerin genetik yapısı aynıdır.
II. 1 ve 3 numaralı çekirdeklerin döllenmesiyle tohum kabuğu oluşur.
III. Zigot oluşumu 2 ve 4 numaralı çekirdeklerin döllenmesiyle gerçekleşir.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A. Yalnız IIB. Yalnız III
C. I ve II
D. I ve III
E. I, II ve III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
🔢 Şekildeki Numara Açıklamaları:
-
1 ve 2 → Polen tüpü içindeki iki sperm çekirdeği
-
3 → Yumurta hücresi
-
4 → Embriyo kesisi içindeki ikincil çekirdek (kutup çekirdekleri birleşmiş)
Kapalı tohumlu bitkilerde döllenme, çift döllenme şeklindedir:
-
Bir sperm (örneğin 1) + yumurta (3) → zigot (2n)
-
Diğer sperm (örneğin 2) + ikincil çekirdek (4) → endosperm (besi doku, 3n)
Şimdi ifadeleri tek tek değerlendirelim:
✅ I. 1 ve 2 numaralı çekirdeklerin genetik yapısı aynıdır. Doğru. Polen mayozla haploid hale geldikten sonra mitoz geçirir → iki sperm çekirdeği oluşur. Bu iki çekirdek aynı polen tanesinden geldiği için genetik olarak aynıdır. ✔ Bu ifade doğrudur.
❌ II. 1 ve 3 numaralı çekirdeklerin döllenmesiyle tohum kabuğu oluşur. Yanlış. 1 + 3 → zigot oluşur → embriyoyu oluşturur. Tohum kabuğu, tohum taslağının dış örtüsünden (integument) oluşur → döllenme ile doğrudan oluşmaz. ✔ Bu ifade yanlıştır.
❌ III. Zigot oluşumu 2 ve 4 numaralı çekirdeklerin döllenmesiyle gerçekleşir. Yanlış. Zigot, sperm (örneğin 1 veya 2) + yumurta hücresi (3) birleşmesiyle oluşur. 2 + 4 birleşirse → bu endosperm (besi doku) olur. ✔ Bu ifade yanlıştır.
✅ Sonuç:
| İfade No | Durum |
|---|---|
| I | ✅ Doğru |
| II | ❌ Yanlış |
| III | ❌ Yanlış |
Doğru cevap: A şıkkı (Yalnız I) ✅
Soru 2.
1521
(MEBİ 02.04.2025 AYT Deneme Sınavı)
Karanlık bir ortamda özdeş K, L ve M koleoptilleri ile gerçekleştirilen deney aşağıda gösterilmiştir. Deneyde üç koleoptilin de uç kısımları kesilmiş ve eşit miktarda oksin emdirilmiş agar bloklar L ve M koleoptillerine şekildeki gibi yerleştirilmiştir.
(Koleoptillerin gelişebilmeleri için yeterli süre beklenmiştir.)
Bu deneyle ilgili
I.K koleoptilinde büyüme olmadan yönelim gerçekleşir.
II. L koleoptilinde yönelim olmadan büyüme gerçekleşir.
III. M koleoptili agar bloğun aksi tarafına doğru yönelerek büyür.
Sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir?
A. Yalnız IB. Yalnız II
C. Yalnız III
D. I ve II
E. II ve III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
Bu deneyde, koleoptil (çimlenmekte olan bitki sürgünü) uçları kesilmiş ve oksin hormonu emdirilmiş agar bloklarla farklı şekillerde yeniden düzenlenmiştir. Bitki gelişimi ve yönelimi açısından verilen şekillere göre aşağıdaki sonuçlara ulaşabiliriz:
🌱 Deney Setleri:
🔹 K Koleoptili: Ucu kesilmiş, oksin uygulanmamış. Oksin büyüme hormonudur, uç kısımdan salgılanır. Ucu kesildiği için oksin üretilemez ve uygulanmamış. → Ne büyüme olur, ne yönelim. I. ifade ("yönelim olur ama büyüme olmaz") → ❌ Yanlış
🔹 L Koleoptili: Ucu kesilmiş ama üstten ortalanmış şekilde oksin emdirilmiş agar blok konmuş. Oksin her iki tarafa eşit dağılır. Sonuç: Simetrik büyüme, ama yönelim (kıvrılma) olmaz. → Büyüme var, yönelim yok. II. ifade → ✅ Doğru
🔹 M Koleoptili: Ucu kesilmiş, oksin içeren agar blok yana kaymış şekilde yerleştirilmiş. Oksin bir tarafa daha fazla dağılır, o taraf daha çok büyür → diğer tarafa doğru kıvrılma (yönelim) oluşur. → Yönelim vardır, oksinin az olduğu tarafa doğru kıvrılır. III. ifade → ✅ Doğru
✅ Sonuçlar: I → Yanlış II → Doğru III → Doğru Doğru cevap: E şıkkı